Genc-i Edeb Mesnevisinde Edep Kavramı

Authors : Mutlu Melis Özgeriş

Pages : 119-148

Doi:10.14222/Turkiyat4329

View : 16 | Download : 10

Publication Date : 2020-09-30

Article Type : Research

Abstract :Genc-i Edeb mesnevisi, Azerbaycan coğrafyasında 19. yüzyılda yaşamış bir şair olan İsmail Nâkâm’ın, Nizâmî’nin Mahzenü’l-Esrâr’ına nazire şeklinde kaleme aldığı bir mesnevidir. 31 makale ve 4123 beyitten oluşan eserde şair, şiir kabiliyetini ve hayata bakış açısını ortaya koymuştur. Şairin eserini yazma amacı ise "edep hazineleri” şeklinde tarif ettiği hususları aktarmaktır. Eserini edep kavramı üzerine kuran Nâkâm, her makalede anlattığı edep kaidesini farklı örneklerle, hikâyelerle, hadis ve ayetlerle destekleyerek kendine has söyleyiş güzelliği ve tasavvur zenginliğiyle beyitlere dökmektedir. Bu vesileyle okuyucuya çeşitli nasihatlerde bulunmakta, dünya ve ahiret hayatında mutluluğu, doğru yolu "edep” kavramı üzerinden göstermektedir. Hazırlanan bu çalışmada ilk olarak İsmail Nâkâm’ın hayatı, sanatı ve eserlerine kısaca değinilmiş; daha sonra şairin her makalesinde ele aldığı konulara ve beyit örneklerine yer verilmiş, edeple ilgili görülen hususlar belirtilmiştir. Böylece hem devrinde hak ettiği ilgiye mazhar olamayan Nâkâm tanıtılmaya çalışılmış hem de şairin ömrünün son zamanlarında yazdığı eseri Genc-i Edeb mesnevindeki edep kaideleri aktarılmak istenmiştir.
Keywords : Nâkâm, şiir, edep, mesnevi, Genc-i Edeb