- Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi
- Issue: 68
- Celil Memmedguluzâde’nin Hayatı ve Mücadelesi
Celil Memmedguluzâde’nin Hayatı ve Mücadelesi
Authors : Afina Barmanbay
Pages : 197-212
Doi:10.14222/Turkiyat4236
View : 18 | Download : 14
Publication Date : 2020-05-31
Article Type : Research
Abstract :Öz Azerbaycan edebiyatında Mirza Feteli Ahundov ile esası konulan klasik maarifçi realizmden sonra 20. yüzyıl başlarında tenkidî realizm akımı meydana gelmiştir. Bu dönem edebiyatta sosyal-siyasi meseleler önemli bir yer edinmiş, konu itibariyle geniş alanı kapsayan realizm edebî akımı, tür ve şekil olarak da dallanmıştır. Bu açıdan baktığımızda Azerbaycan edebî hayatının öncülerinden biri olan Celil Memmedguluzâde’nin eserlerinde realizm edebî akımının bütün konu ve türlerini görebiliriz. Azerbaycan edebî fikir tarihinde tenkidî realizm akımının kurucularından olan Celil Memmedguluzâde, ünlü "Molla Nesreddin” dergisinin editörüdür. Muasırlarının Mirza Celil diye hitap ettikleri Celil Memmedguluzâde’nin dünyaya bakış açısının ve ilerideki edebî tarzının oluşmasında yaşadığı muhitin, ailesinin ve çocukluğundan beri içinde bulunduğu ortamın etkisi önemli ipuçları vererek yazarı daha iyi anlama ve eserlerini detaylıca araştırabilme imkânı sağlamaktadır. Bu çalışmada; Celil Memmedguluzâde’nin kesin doğum tarihi ile ilgili tartışmalar, çocukluk muhiti hakkında etkileyici detaylar, evlilikleri, faaliyetleri, dış görüntüsü, karakteristik özellikleri, genel olarak net yorum yapmaktan kaçınılan dinî görüşleri, hayatı boyunca farklı ülke rejimleri dâhilinde verdiği mücadeleler önemli ayrıntılarıyla birlikte ele alınarak, yazarın edebî portresi çizilmiştir.Keywords : Celil Memmedguluzâde, Mirza Celil, Molla Nesreddin, Mücadele Din