Muhammed Sıddîk Efendi’nin Esfâr-ı Erba’a Hakkında Yazdıkları Risâle

Authors : Mehrali Calp, Müzahir Kiliç

Pages : 101-120

Doi:10.14222/Turkiyat3988

View : 20 | Download : 8

Publication Date : 2019-05-31

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmanın konusu, Muhammed Sıddîk Efendi’nin Esfâr-ı Erba’a hakkında yazdıkları risaledir. Esfâr-ı erba’a tasavvufta dört yol demektir. İlk yol seyr ile’llâh derecesidir. Eserde diğer üç yol hakkında da bilgi verildikten sonra, Allah’a ulaşmanın keyfiyeti üzerinde durulur. Allah’a yönelmenin üç yolundan söz edilir. Yollardan ilki: "lâ ilahe illallah”ı tekrar etmektir. İkinci yol murakabedir. Üçüncü yol mürşid-i kâmile uyma ve bağlanmadır.  Eser, taşbaskı matbu, nesih yazı ile yazılmış olup metinde birçok yerde hareke kullanılmıştır. Metin, dil yönünden Arapça, Farsça ve Türkçe dil kuralları bakımından oldukça sağlam bir anlatıma sahiptir. Ancak çok az da olsa, farklı kullanımlara sahip kelime ve terimler bulunmaktadır. Eserde yer yer secili anlatımlara da rastlanmaktadır. Bu çalışmada incelenen metin dinî-tasavvufî konulu öğretici bir metindir. Bu metin nesir ve nazım karışımı anlatım biçimiyle kaleme alınmıştır. Metne hâkim olan tasavvuf anlayışı ele alındı ve terimler açıklandı. Bunlar, dipnotlar şeklinde açıklandı. Metinin dil ve anlatım bakımından özgün yönlerine dikkat çekildi ve örnekler verildi. Giriş bölümünde metnin yapısı, metnin ana düşüncesi, eserin önemi, eserin dili içerik ve eserin yazarı hakkında bilgi verildi.
Keywords : Esfâr-ı erba’a, vahdet, kalp, fena, fark, cem’