DOWN SENDROMLU OYUNCULAR İÇİN TİYATRODA TASARIMI ŞEKİLLENDİREN ETMENLER

Authors : Işınsu Ersan Öztürk

Pages : 191-201

Doi:10.30520/tjsosci.1051548

View : 26 | Download : 10

Publication Date : 2022-02-25

Article Type : Research

Abstract :Down sendromlu bireyler, tipik gelişen akranlarına göre farklı gelişim özellikleri göstermektedir. Bu çalışmada özel gereksinimli birey gruplarından Down Sendromlu bireylerin motor gelişimlerinin, rol aldıkları bir tiyatro çalışmasındaki dekor ve kostüm tasarımına etkilerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. 2019 yılında gerçekleşmiş olan In-Orchestra adlı projede, down sendromu teşhisi konmuş 15 özel gereksinimli bireyle altı ay boyunca haftada bir yapılan toplam 24 drama atölyesi sonucunda bir tiyatro oyunu ortaya çıkmıştır. Umut Otobüsü adlı oyun sahneye konmadan önce toplam üç aylık bir tasarım ve uygulama süreci gerçekleşmiştir. Sahne tasarımı, genel olarak yazar ya da dramaturg, yönetmen ve tasarımcının ön görüşmeleri sonucu; metnin gereklilikleri doğrultusunda şekillenmektedir. Bunun yanında tasarımda, malzeme seçiminden, form ve uygulama tercihlerine yön veren estetiğin sınırlarını çizen etmenler söz konusudur. Provalar sırasında tasarımı şekillendiren etmenlerden biri olarak oyuncu bireylerin beceri sınırlılıkları da göz önünde bulundurulmuştur. Bu çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması, gözlem, görüşme ve doküman analizi kullanılmıştır. Çalışmada, özel gereksinimli bireyler ile çalışırken onların psiko-motor ve bilişsel gelişim özelliklerine uygun bir tasarım çerçevesi çizmenin gerekliliği tartışılmaktadır. Özel gereksinimli bireylerin ihtiyaçlarına yönelik sahne tasarımı çalışmalarının yapım sürecine ilişkin kriter ve yöntemler önerilmektedir.
Keywords : Down sendrom, özel gereksinimli birey, tiyatro, tasarım.