ÇANAKKALE AYVACIK PEŞKİRLERİ

Authors : Aylin Özcan

Pages : 34-48

Doi:10.30520/tjsosci.655449

View : 26 | Download : 15

Publication Date : 2020-02-28

Article Type : Research

Abstract :Türk kültüründe estetik olan eşyanın yaşam alanlarına girmesi ve nesillere aktarılması ananeleşmiştir. Orta Asya coğrafyasından Anadolu ve Avrupa’ya taşınan Türklere özgü olan kültürel öğeler günümüzde elimize geçen örneklerden anlaşılmaktadır. Tekstil malzemesi doğal ortamın koşulları gereği çok fazla dayanım göstermeyebilir. Tarihî önemdeki etnografik eserlerden peşkirler de bu bağlamda düşünülmektedir. Türkler atalarından kalan somut ürünlerin roprodüksüyonunu yaparak özünü koruma ve aktarmayı amaçlamışlardır. Somut olan etnografik eserler grubunda yer alan peşkirler insanların güzellik anlayışını bize tanıtır. Makalede Çanakkale Ayvacık ilçesi Yeşilyurt köyünde tekstil el sanatı ürünü yedi peşkir örneğinin fotoğraflanıp belgelenmesi sağlanmış, peşkirleri günümüzde özenle saklayan ve sehpalarında, vitrinlerinde sergileyen ev sakinlerinin aktardığı bilgiler ışığında ait oldukları dönem, kullanım yerleri, yüzey dokuma ve süsleme özellikleri, üretimlerine ilişkin diğer teknik özellikler ve süsleme detayları incelenmiştir. Ataların güzellik algısının yansıtıldığı peşkirler ile geçmişten gelen kültürel tekstil envanterimizin oluşturulması amaçlanmıştır. Yöreye gidilerek ürün sahipleri ile röportaj yapılmış, edinilen bilgiler kaydedilmiş ve fotoğraflar çekilmiştir. İncelenen peşkirlerin el tezgâhlarında dokunduğu, ölçülerinin değişiklik gösterdiği, altı peşkirin el işlemesi desenlerden oluştuğu, bir tanesinin desenlerinin dokuma tezgâhında yapılmış olduğu, canlı renklerden bezekler oluşturulduğu, bu renklerin doğal boyalarla olmayıp kimyasal yöntemlerle renklendirildiği ve dolayısıyla çok eski bir tarihlendirme yapılamayacağı, elle yapılan dantel işi ile peşkirlerin iki uçlarının süslendiği sonuçlarına ulaşılmıştır.
Keywords : Çanakkale, Ayvacık, Yeşilyurt, Kültür, Tekstil