Zamanda Mekân: Behçet Necatigil’in ‘Eski Sokak’ Şiiri

Authors : Gülşah Şişman

Pages : 190-195

Doi:10.34137/jilses.495988

View : 26 | Download : 8

Publication Date : 2019-07-13

Article Type : Research

Abstract :Tikel nesnenin işaret ettiği tümel varlığın anlatı düzlemindeki görünümlerinden olan zaman, sayılabilir süreyi aşan anlamıyla anlatı kişilerinin bireysel ve metnin söylem tarihini şekillendirir. Edebi eseri meydana getiren unsurların nitelikleri ve birbirleriyle olan ilişkileri, insandan ve insan hayatından bağımsız düşünülmeyecek bir kavram olan zaman ile bütünlenir. Sınırları belirsiz, uçsuz bucaksız büyüklük halindeki mekân, içinde bulunulan yer olmanın ötesinde bireyin değerler sistemini yansıtan, sosyal yapıyı şekillendiren bir mekanizmadır. Sosyal olandan bireysele uzanan çizgide psikolojik ve ontolojik açıdan kişinin durumunu, duruşunu yansıtan mekân; çevresel bir unsur olmaktan uzaklaşarak algısal bir duraksama, kaçış, arayış, yüzleşme ve yansıma alanına dönüşür. Necatigil, ilk şiirlerinin yayımlanmaya başladığı 1935’ten son şiir kitabını çıkardığı 1975’e kadarki 40 yıllık sanat hayatı boyunca şiirin yanı sıra radyo oyunu, deneme-inceleme, antoloji, mektup, çeviri gibi edebi türlerde de ürünler verir. On dört farklı kitapta topladığı ve bireyi merkeze aldığı şiirlerinde orta sınıfa mensup vatandaşın başından geçen durumları konu edinir. Ev-aile-yakın çevre üçgeninde düzenlediği şiirlerinde mekân olarak evler ve sokaklar öne çıkarken insandan ve insan hayatından bağımsız düşünülmeyecek bir kavram olan zaman da temel kategori olarak yerini alır. Makalede şairin geçmiş ile bugün, eski ile yeni, geleneksel ile modern karşıtlığı üzerine kurguladığı ‘Eski Sokak’ adlı şiirinde bireyin zaman ve mekânla olan ilişkisi, şiirinin başat unsurlarından ev-sokak / içeridekilik-dışarıdakilik diyalektiğinde incelenecek,  buradan hareketle şiirdeki insan gerçeği tespit edilmeye çalışılacaktır.
Keywords : Behçet Necatigil, Eski Sokak, Zaman, Mekân, ev