A Reassessment of the Turkish Party System

Authors : Mustafa Bölükbaşi

Pages : 277-289

View : 11 | Download : 6

Publication Date : 2021-10-30

Article Type : Research

Abstract :Türkiye’de modern siyasi kurumların geçmişi eskidir ancak 1945’e kadar olan sınırlı rekabet ve 1960, 1971, 1980 ve 1997’deki askeri müdahaleler nedeniyle parti sistemi istikrarlı bir şekilde gelişememiştir. Ayrıca seçim sistemi, özellikle 1980 sonrasında uygulanan %10’luk seçim barajı, Türk parti sistemini doğrudan etkilemiştir. Demokratik olmayan güçler tarafından kesintiye uğratılan ve siyasi mühendislik ile oluşturulmaya çalışılan Türk siyasi partilerinin ve parti sisteminin gelişimi doğrusal olmamıştır. Son yıllarda, Türk parti sistemi üzerine artan sayıda bir literatür bulunmaktadır. Ancak, çoğu çalışma yetersiz ampirik veriye dayandığından ve 1990’lar ve 2000’lerle sınırlı olduğundan, genellikle hakim parti sistemine odaklanmış ve parti sistemlerine ilişkin tartışmaları eleştirel olarak gözden geçirememiştir. Bu makale 1950’den günümüze Türk parti sistemini nicel yöntemle analiz etmektedir. İlgili parti sayısı ve partilerin göreli büyüklükleri kriterlerini benimseyen bu çalışma, etkin parti sayısı ve parçalanma gibi farklı göstergeleri kullanmaktadır. Bu makale, Türkiye’nin 1950’den beri dört temel parti sistemi biçimini deneyimlediğini öne sürmektedir: iki partili sistem (1950-1960 ve 2002), iki buçuk partili sistem (1960-1980), partiler arasında dengenin olduğu ılımlı çok partili sistem (1991-1999) ve hakim partinin bulunduğu ılımlı çok partili sistem (1983-1987 ve 2007-2018).
Keywords : Parti sistemleri, Siyasi partiler, Türk parti sistemi, Etkin parti sayısı, Parti sistemleri tipolojileri