Demokrasi ve Temsil: Paradoksu Rousseau Üzerinden Okumak

Authors : Metin Özkan

Pages : 403-430

Doi:10.26650/siyasal.2020.29.2.0030

View : 16 | Download : 13

Publication Date : 2020-10-30

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmanın amacı, modern devlet olgusunun belirmesi ekseninde yöneten-yönetilen kurgusunun dayandığı demokrasi anlayışındaki yurttaş tahayyülünün, en üst iktidar formunda "var edilmesi” sorununu Jean-Jacques Rousseau’nun teorik çizgisinde incelemeye tabi tutmaktır. İngiliz, Amerikan ve Fransız devrimleriyle görünür olan temsili demokrasilerde meşruiyet kıstası olarak egemenliğin sahibi halkın kendisini ilgilendiren siyasal süreçlerde karar verici pozisyonda olmayışı, temsili rejimlerin gerçekte "demokratik” olup olmadığına yönelik tartışmaları da beraberinde getirir. Demokratik devrimlerin ardından temsil ile demokrasinin eşanlı/eşzamanlı düşünülmesi ekseninde görünür olan paradoksal birliktelik, döngüsel olarak bir yüzüyle geçmişe diğer yüzüyle geleceğe bakan Roma tanrısı Janus’a benzetilebilir. Temsili demokrasi anlayışında meşruiyet zemininin, mevcuttaki halk adına soyut bir kurgu olan ulusal "bir”liğe dayanması ve bu dayanak noktasını temsil pratiği aracılığıyla inşa etmesi demokrasi ve temsil paradoksal birlikteliğini, "Modern Janus” kavramından hareketle analiz etmeyi mümkün hale getirir. Temsili demokrasinin yöneten-yönetilen ilişkisindeki kurgusu teorik düzlemde takip edildiğinde ise demokrasi ile temsil kavramları bağlamında analiz edilebilecek paradoksun nasıl ve hangi şartlarda ortaya çıktığını belirgin hale getirecektir. Bu haliyle temsili demokrasinin bir yüzüyle bireyi özneleştiren diğer yüzüyle de nesneleştiren "Modern Janus” olduğu iddiasıyla çalışmada, Rousseau’nun Toplum Sözleşmesi ekseninde, temsil ve demokrasi olgularının paradoksal birlikteliği analiz edilecektir.
Keywords : Demokrasi, temsil, temsili demokrasi, Rousseau, Toplum Sözleşmesi