Siyaset Psikolojisi Perspektifinden Türk Milliyetçiliği: Gökalp’i Yeniden Düşünmek

Authors : Melih Nadi Tutan

Pages : 459-480

Doi:10.26650/siyasal.2020.29.2.0096

View : 14 | Download : 7

Publication Date : 2020-10-30

Article Type : Research

Abstract :Siyaset Psikolojisi, siyasal olguları psikolojik bir bakışla inceleyen bir disiplin olarak ortaya çıkarken, milliyetçilik konusunda da farklı kavram ve kuramlar üretmiştir. Siyaset Psikolojisinde milliyetçilik konusu, genellikle Sosyal Psikolojinin alanına dâhil olan toplumsal kimlik kuramlarıyla incelenmiştir. Bununla birlikte çalışmada ele alınacak olan Türk milliyetçiliğine dair Gökalp’in tasavvurlarında, yine çalışmada değerlendirilecek olan ve kalıpyargılar gibi işlev gören imgeler de göze çarpmaktadır. Bu, Türk milliyetçiliğinin de Siyaset Psikolojisi perspektifiyle incelenebileceğini göstermektedir. Aynı zamanda milliyetçilik literatüründe de, milliyetçiliğin açıklanması etrafında tartışmalar, farklı yaklaşımlar bulunmaktadır. Bu bağlamda, çalışmanın amacı etno-sembolist yaklaşım çerçevesinde, Türk milliyetçiliğini Siyaset Psikolojisi kuramlarıyla değerlendirmektir. Bu bağlamda toplumsal kimlik ve imge kuramlarıyla, milliyetçilik literatüründeki farklı yaklaşımların birbirleriyle nasıl eklemlenebileceği de çalışmanın kapsamında yer almaktadır. Bu amaçla, grup oluşumuna ilişkin kuramlar ve imge kuramları birincil ve ikincil kaynaklar ile aktarılmış, Türk siyasal düşüncesinde milliyetçilik konusunda temel bir yer teşkil eden Ziya Gökalp’in fikirleri, etno-sembolist yaklaşımdan yola çıkılarak, toplumsal kimlik ve imge kuramlarıyla değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmede, Türk siyasal düşüncesinde milliyetçiliğin fikir babalarından biri sayılan Gökalp’in milliyetçilik tasavvurunun öne çıktığı iki çalışması olarak Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak ve Türkçülüğün Esasları adlı eserleri bir söylem analizi metoduyla takip edilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın sonunda, Gökalp’in Türk milliyetçiliği anlayışının Siyaset Psikolojisi bakışıyla, etnik bir zeminde toplumsal kimlik ifade ettiği, iç-grup kaynaşması ve dış-grup ayrımcılığı yüksek, tutum olarak milliyetçi ve dış-gruplara karşı örnek, haydut ve dışlanmış imgeler geliştiren bir iç-gruba tekabül ettiği görülmüştür.
Keywords : Siyaset Psikolojisi, Türk milliyetçiliği, toplumsal kimlik, imge, Ziya Gökalp