HİKMET KIVILCIMLI’NIN SOSYOLOJİ ANLAYIŞI: DİYALEKTİK VEYA MADDECİ SOSYOLOJİ

Authors : Özkan Aydar

Pages : 349-376

View : 25 | Download : 12

Publication Date : 2019-12-27

Article Type : Research

Abstract :Sosyolojinin ortaya çıkış sürecini kapitalizmin gelişimiyle ilişkilendiren Hikmet Kıvılcımlı bu süreci sınıflar arası çelişkilerin arttığı bir dönem olarak da ele alır. Kıvılcımlı’ya göre sosyoloji tam da böyle bir dönemde devreye girerek hem sınıfsal çelişkileri örtbas edecek hem de üst sınıfların çıkarlarına hizmet edecek burjuva sınıfının yeni bilimi biçiminde ortaya çıkacaktır. Kıvılcımlı'nın sosyolojiye itirazı egemen sınıfların kontrolünde burjuva çıkarlarına hizmet eden bir bilim olarak işlev görmesi noktasında ortaya çıkar. Bu açıdan Kıvılcımlı’nın itirazı sosyoloji biliminin kendisine değil; kullanım amacına, yapılış biçiminedir. Çalışma Kıvılcımlı’nın sosyoloji anlayışının özünü oluşturan, toplumsal sorunlara özellikle de sınıf çelişkilerine objektif olarak bakabilmeyi mümkün kılan ve tarihsel maddeciliği referans alan diyalektik veya maddeci sosyolojiye odaklanacaktır. Kıvılcımlı’nın sosyoloji anlayışının tespit edilmesine yönelik bu çalışma, Kıvılcımlı’ya ait mevcut eserlerin yanısıra Uluslararası Sosyal Tarih Enstitüsü arşivinde bulunan sosyoloji notları referans alınarak tamamlanmıştır.
Keywords : Hikmet Kıvılcımlı, Diyalektik Sosyoloji, Maddeci Sosyoloji, Tarihsel Materyalizm