AKSU KÖYÜ KİREÇ OCAKLARI

Authors : Temel Sağlam

Pages : 305-324

View : 19 | Download : 9

Publication Date : 2019-12-27

Article Type : Research

Abstract :Geleneksel mimarinin oluşturulmasında, inşa evrelerinin birçok yerinde karşılaştığımız kireç, çok eski çağlardan itibaren bilinen ve kullanılan bir malzemedir. Erzurum ve çevresinde meydana getirilen anıtsal yapılarda; Horasan harcı olarak bilinen, duvar örgü harcı karışımının ana maddesi, sıva harcı karışımının ana maddesi ile sıva üstü badana uygulamalarında gördüğümüz kireç, belli noktalardan temin edilmektedir. Mimariye kireç temin noktalarından birisi olan Aksu Köyü kireç ocakları, Osmanlı döneminden başlayarak yakın zamana kadar kullanılagelmiştir. Eski yöntemlerle yapılan kireç üretimi alanı ve kalıntısı günümüze kadar ulaşamamış olsa da yöredeki bilirkişiler tarafından sözlü nakil yöntemi ile anlatılmaktadır. Harman ve havuz ocak adı verilen geleneksel kireç ocaklarının Osmanlı dönemi yapımı oldukları bilinmektedir. Aksu Köyü düşey fırınlı kireç ocaklarından günümüze gelebilen en eski olanı 1892 yılına tarihlenmektedir. Kompleks olarak yapılan kireç ocaklarının ana yapısını kireç ocağı oluşturmaktadır. Fırın adı da verilen ocağın dışında; elek, ayıklama ve yükleme rampası ile işçi damı binaları bulunmaktadır. Tamamen insan gücü ile çalıştırılan bu ocaklar, 1980’li yıllara kadar faal olarak bölgenin kireç ihtiyacının çoğunu karşılamıştır. Günümüzde işlevini modern fabrika işletmelerine devreden geleneksel kireç ocakları birer birer yok olmaktadır.        
Keywords : Aksu Köyü, kireç, kireç ocağı