Sinemada Metinlerarası Öğeler Olarak Mitler: Nerdesin Be Birader? Filmi Örneği

Authors : Özcan Demir

Pages : 83-108

View : 19 | Download : 9

Publication Date : 2019-12-27

Article Type : Research

Abstract :Sinema, bir sanat dalı olarak metinlerini insanlığın ortak kültürel ve sanatsal mirasını kullanarak üretmektedir. Tarih öncesi çağlardan itibaren insanların doğayı ve anlamlandıramadıkları olguları açıklayabilmek için oluşturdukları mitler, varlıklarını günümüzde de sürdürmektedir. Farklı metinler arasındaki ilişkilerin tespitine dayalı metinlerarası yaklaşıma göre; sinema içerikleri, diğer edebi ve sanatsal metinlerde olduğu gibi inceleme konusudur. Edebiyat ve sinema kuramcılarına göre; sinemanın yaygınlaştırdığı ve izleyicisine göre biçimlendirdiği içerik, mitlerden uyarlama ya da referanslar düzeyinde yararlanmaktadır. Bu çalışmada, öncelikle mit ve metinlerarasılık kavramları sinema ile ilişkilendirilerek açıklanmıştır. Sinema metinlerinin, mitleri çağdaş dünyada yaşatan metinlerarası referanslar barındırdığının gösterilebilmesi için Odise Miti ve O Brother Where Art Thou? (Nerdesin Be Birader? -  Joel Coen, 2000) filmi karşılaştırılmıştır. Rus halkbilimcisi Vladimir Propp’un önerdiği biçimcilik ve yapısalcılık arasında köprü oluşturan "dizimsel çözümleme” ve "dizisel çözümleme” yöntemleri (Parsa, 1999, s. 18)ile metinler arasındaki biçimsel benzerlikler üzerinde durulmuş; metin çözümlemesi ile yapısal düzeydeki benzerliklerin tespitinin yapılması amaçlanmıştır. 
Keywords : Sinema, metinlerarasılık, mit, edebiyat, sanat