BİÇİM VE TEKNİK ÖZELLİKLERİ BAKIMINDAN CUMHURİYET DÖNEMİ PERDE GAZELLERİ

Authors : Zehra Kimişoğlu

Pages : 355-368

View : 14 | Download : 8

Publication Date : 2020-06-26

Article Type : Research

Abstract :Karagöz oyununda müzik ve tiyatral yeteneğin bir arada sergilendiği mukaddime bölümündeki en dikkate değer unsur olarak ‘perde gazeli’ teriminin öne çıktığı görülmektedir. Türk gölge oyunu literatüründe perde gazelleri biçim ve içerik yönünden sınıflandırılarak eski-yeni perde gazelleri başlığı altında değerlendirilmiştir. Bu çalışmada, yeni perde gazelleri Cumhuriyet dönemi perde gazelleri adıyla ele alınmış ve bu şiirlerin doksan yılı aşkın süreçte geçirdiği biçimsel evreler incelenmiştir. Cumhuriyet sonrası karagöz oyunu yazan oyun yazarları ve karagöz ustalarının kimler olduğu tespit edilerek şiirlerinde öne çıkan biçim özellikleri ve teknik kavramlardaki değişimler saptanmaya çalışılmıştır. Cumhuriyet’in ilk yıllarından başlayarak son dönemlere kadar yazılan perde gazellerinin nazım birimi, nazım şekli, vezin, kafiye, dil ve üslup gibi özellikleri çözümlenmiş ve özellikle eski perde gazellerinde dikkati çeken ‘perde’,‘şem’a’,’gölge’,‘on iki bent’,‘dört gûşe’ gibi kavramların Cumhuriyet dönemi perde gazellerindeki yapısal görünümleri incelenmiştir.
Keywords : Mukaddime bölümü, perde gazeli, , Cumhuriyet Dönemi perde gazelleri, biçim, teknik kavramlar