OSMANLI ORDUSUNDA MERKEZî BİR REFORM MECLİSİ KURMA GİRİŞİMİ: MECLİS-İ TANZÎMÂT-I ASKERİYE

Authors : M Yasin Taşkesenlioğlu

Pages : 197-206

View : 16 | Download : 10

Publication Date : 2020-06-26

Article Type : Research

Abstract :Sultan Abdülmecid ve Sultan Abdülaziz dönemlerinde Osmanlı merkez teşkilâtında ortaya çıkan birçok kurum, Padişah veya Sarayın danışma görevini, Bâbıâli'nin iş yükünün ise kurumlara dağıtılması işlevini üstlenmekteydi. Meclis-i Vâlâ, Dâr-ı Şûrâ-yı Bâbıâlî, Dâr-ı Şûrâ-yı Askerî ve Meclis-i Vükelâ gibi yüksek dereceli kurumların yanı sıra alt komisyon şeklinde çalışan birçok meclis bu dönemde görev yapmıştı. Bilhassa merkezi idare yapılanmasının zaman zaman yetki karmaşasına neden olduğu, bu yüzden meclis türündeki oluşumların bir kısmının akamete uğradığı görülmektedir. Fakat Osmanlı ordusunun düzenlenmesi için Sultan II. Mahmud döneminde kurulan Dâr-ı Şûrâ-yı Askerî, uzunca bir süre görevde kalmayı başarabilmişti. 1873 yılında ise orduda Tanzimat reformlarını gerçekleştirmek amacıyla yeni bir adım atıldı ve Meclis-i Tanzîmât-ı Askeriye adıyla bir meclis kuruldu. Bu, Osmanlı ordusunda ilk kez Tanzimat kelimesinin kullanıldığı bir kurumun oluşturulması anlamına geliyordu. Fakat bu teşebbüs, birtakım sebeplerden ötürü başarısızlığa uğramaktan kurtulamamıştır. Çalışmamız, Meclis-i Tanzîmât-ı Askeriye’nin Osmanlı kurumlar tarihindeki yerini ve başarısızlık nedenlerini incelemekle birlikte mecliste görev yapan başkan ve üyeleri de değerlendirerek meclisin fonksiyonunu irdelemeyi hedeflemektedir.
Keywords : Osmanlı Devleti, Meclis, Ordu, Meclis-i Tanzîmât-ı Askeriye