DÎVÂNU LUGÂTİ'T-TÜRK’TE TOPAÇ OYUNCAĞINA DAİR BİR İFADE: "ĶIRMA TOPIĶ"

Authors : Sümeyra Alan

Pages : 87-97

View : 22 | Download : 13

Publication Date : 2020-12-18

Article Type : Research

Abstract :XI. yüzyılda yazılan, Türkçenin öğrenilmesinin gerekliliğini okuyucuya anlatan ve dil bahsinin ihtiva ettiği tüm kıymetleri içeren bir çalışma olan Dīvānu Lugāti't-Türk üzerine yapılan çalışmalar incelendiğinde adını kullanıldığı malzemeden alan topaç için verilen topıķ sözcüğü eksik kalmakta olup bu oyunun anlamının tam karşılanabilmesi için ifadenin ķırma topıķ biçiminde verilmesi gerekmektedir. Topacın; biçimi, dış görünüşü, imâl edilme yöntemi vb. özellikleri hakkında bilgi veren ķırma kelimesiyle yuvarlaklığı, küreselliğini bildiren topıķ kelimesinin bir arada kullanılmasıyla oluşan ķırma topıķ ifadesiyle "topaç” bütünlüğüne kavuşmaktadır. Ķırma ve topıķ sözcükleri birlikte kullanıldığında "topaç”ı karşıladığını savunduğumuz bu çalışmamızda; bu sözcükler tek tek ele alınmış, yapılan açıklamalar birbirinden farklı çalışmalarla desteklenmiş, kelimelerin daha iyi analiz edilebilmesi maksadıyla etimolojilerine de değinilmiştir.
Keywords : kırma topık, topaç, söz varlığı