Yapay Zekâ Kaygısı Ölçeğinin Aile Hekimlerinde Geçerlik ve Güvenirliğinin Değerlendirilmesi

Authors : Giray Kolcu, Gökmen Özceylan, Aysel Başer, Sibel Baktir Altuntaş

Pages : 20-28

View : 25 | Download : 12

Publication Date : 2021-07-02

Article Type : Research

Abstract :Giriş: Yapay zekâ bir makinenin insan zekâsı gerektiren davranışları taklit etme yeteneği olarak tanımlanmaktadır. Amaç: Bu çalışmada "Yapay Zekâ Kaygısı Ölçeği”nin Türkçe uyarlamasının aile hekimleri/aile hekimliği uzmanlarında geçerlik ve güvenirliğinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Yöntem: Kesitsel tipteki bu çalışma için Süleyman Demirel Üniversitesi Klinik Araştırmalar Etik kurulundan çalışma onayı alınmıştır (18.01.2021/Sayı:5). Türkiye’den çevirimiçi olarak ulaştığımız aile hekimi ve aile hekimliği uzmanlarından çalışmaya katılmayı kabul edenlere çalışma hakkında kısa bir bilgilendirme yaparak anket sorularını yanıtlamalarını istedik(n=402). Çalışmada veri toplama aracı olarak Wang tarafından geliştirilmiş ve Terzi tarafından Türkçe geçerlik güvenirlik çalışması yapılmış olan "Yapay Zekâ Endişe Ölçeği” tercih edildi. Ölçme aracının geçerlik ve güvenilirliğinin belirlenmesi için uzman görüşleri sonrasında madde kapsam geçerlik analizleri, ölçek tanımlayıcı analizleri, KMO testi, açıklayıcı faktör analizleri, alt boyutlar arası korelasyon analizleri, doğrulayıcı faktör analizleri yapıldı. Güvenirlik için ise klasik test kuramı ve genellenebilirlik kuramı tercih edildi. Bulgular: Çalışma kapsamında ölçeğin popülasyon ile uyumu ve çalışma evrenine genelleme düzeyi değerlendirildi. Ölçeğin geçerlik analizleri için çeviri ve kapsam geçerliliği analizleri Davis tekniğine göre yapıldı. SCVI/Ave ilgililik için 0.97, anlaşılırlık için 0.96 olarak hesaplandı. Yapı geçerliliği analizlerinde Ölçeğin KMO testi sonucu 0.931 olarak hesaplandı ve ölçek "mükemmel” düzeyde faktörlere ayrılabilir olarak değerlendirildi. Açıklayıcı faktör analizinde orjinal ve Türkçe uyarlama çalışmaları ile uyumlu olarak ölçeğin 4 alt boyuta ayrıldığı gösterildi. Doğrulayıcı faktör analizinde uyum indeksleri "kabul edilebilir” ve "mükemmel” düzeyde olarak değerlendirildi. Ölçeğin alt boyutları ile birlikte bütünsel bir model oluşturduğu gösterildi. Ölçeğin klasik test kuramı ile yapılan güvenirlik analizlerinde Cronbach's Alpha 0.95, genellenebilirlik kuramı ile yapılan güvenirlik analizlerinde G-katsayısı 0.95 olarak hesaplandı. Sonuç: Bu çalışmada Yapay Zekâ Kaygısı Ölçeği Türkçe formunun aile hekimleri/ aile hekimliği uzmanlarında geçerlik ve güvenilirliği değerlendirilmeye çalışılmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre Yapay Zekâ Kaygısı Ölçeğinin aile hekimleri/aile hekimliği uzmanlarında yapay zekâ ile ilgili kaygı düzeyini değerlendirmek için kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu söylemek olanaklıdır.
Keywords : Yapay Zekâ, Kaygı, Geçerlik, Güvenirlik