Göç Öncesi, Göç Etmeye Karar Verme Aşaması ve Göç Yolculuğu Sürecinde Yaşanan Mülteci Deneyimleri

Authors : Fatma Kizilelmas, Alev Erkilet

Pages : 25-43

View : 72 | Download : 88

Publication Date : 2023-12-26

Article Type : Research

Abstract :Dünyada yaşanan gelişme ya da problemlere bağlı olarak artma veya azalma eğilimine giren, ancak hiçbir zaman ortadan kalkmayan kitlesel göç, son yıllarda sığınmacı, mülteci ve göçmenlerin sayısındaki olağanüstü artışla bir daha çok sayıdaki ülkenin temel sorunu hâle gelmiş vaziyettedir. Ortadoğu ve Önasya’daki bazı devletlerin resmen olmasa da fiilen işlevsiz hâle getirilerek kabile ve mezhep düzeyinde parçalanmalara ve çatışmalara zemin hazırlanması, buna bağlı olarak kitlesel katliamların ve yasa dışı eylemlerin sıradanlaşarak yaygınlaşması, kişilerin başvuracakları adlî mekanizmaların işlevini kaybetmesi, pek çok kişinin ve grubun haklarının gasp edilmesine ve mağdur hâle gelmesine sebebiyet vermiştir. Bu durum çok sayıda insanın doğup-büyüdükleri ülkelerinden göç etmeye, yaşadığı coğrafyayı, iklimi, kültürü, dili ve yaşayışı değiştirecek şekilde başka ülkelerin kapılarını çalmalarına yol açmaktadır. Nitekim bu çalışmaya konu olan Suriyeliler ülkelerinde yaşanan iç savaştan, Afganistanlılar kökleri 1979’a kadar giden ve 2001’de başka bir şekle bürünen işgal, iç savaş ve çatışmalar ile hâlen Taliban rejiminin olası şiddet politikalarından, sosyo-ekonomik istikrarsızlık ve güvensizlikten, Iraklılar da ABD işgali sonrası ortaya çıkan IŞİD saldırıları, derinleşen siyasi iktidarsızlıklar ve artan şiddet eylemlerinden dolayı ya hedef ülke ya da geçiş ülkesi olarak Türkiye’nin kapısını çalmaktadırlar. Bu çalışma araştırmacının doktora tezi kapsamında yaptığı etnografik araştırmanın ön bulgularına dayanmaktadır. 2010 yılından itibaren Türkiye’ye sığınan ve 2021-2022 yılları arasında Düzce\'de bulunan Iraklı, Suriyeli ve Afgan 39 mülteci erkekle derinlemesine görüşmelerin yapıldığı nitel bir araştırmaya dayanmaktadır. Araştırmada farklı ülkelerden gelen mültecilerin Türkiye’ye göç etmeden önce ülkelerinde yaşadıkları olaylar, göç etmeye karar verme süreçleri ve göç yolculuğunda yaşanan deneyimleri ele alınmıştır. Suriyeli, Iraklı ve Afganistanlı mülteciler açısından göçten önce ülkelerinde yaşadıkları zorluklar ve tehlikeler, göç etmeye karar verme aşamasında ve göç yolculuğu esnasında bazı benzerlikler söz konusu ise de her ülkedeki sosyal ve politik ortam, yaşanan zorluklar ve bunlara verilen tepkiler farklı olmakta, farklı tecrübelerle karşılaşılabilmektedir.
Keywords : Göç, Sığınmacı, Mülteci, Göç yolculuğu, Zorunlu göç