Türkiye’deki Katılımcı Sözlüklerde Suriyeli Sığınmacıların Sosyal İnşası: Sosyal Medya ve Açıklayıcı Repertuarlar

Authors : Göklem Tekdemir Yurtdaş, Sümeyye Yildirim

Pages : 77-122

Doi:10.12738/mejrs.2016.1.1.0004

View : 19 | Download : 8

Publication Date : 2016-06-01

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada, internet ortamında "katılımcı sözlük” yazarlarının "Suriyeli sığınmacılar” hakkındaki görüşlerini belirtirken hangi dilsel kaynakları kullandıkları açıklayıcı repertuarları Eleştirel Söylemsel Psikoloji Yaklaşımı ile ele alınmıştır. Çalışmanın veri oluşturma aşamasında; Suriyeli sığınmacılar ile ilgili başlıkların açıldığı, Türkiye’de en çok kullanılan ve farklı söylem repertuarlarına ulaşma imkânı tanıyan katılımcı sözlüklerden Ekşi ve Uludağ sözlük sitelerinden yararlanılmıştır. Ekşi Sözlük’ten 1.000, Uludağ Sözlük’ten ise 330 yorum incelenmiştir. Katılımcı sözlüklerdeki sayfa sayısı oranı temel alınarak Ekşi Sözlük’ten daha fazla yorum alıntılanmıştır. Alıntılar, Eleştirel Söylemsel Psikoloji Yaklaşımı ile analiz edilmiştir. Yapılan analizler neticesinde 7 farklı açıklayıcı repertuar ile karşılaşılmıştır. Bunlardan ilki olan tehdit repertuarında, Suriyeli sığınmacıların iki farklı şekilde tehdit olarak gösterildiği tespit edilmiştir. "Sığınmacı” ilkinde asli tehdit unsuru iken, ikincisinde asli tehdidin nesnesi mahiyetindedir. Öteki repertuarında ise aşağılanarak, marjinalize edilip insani vasıfları dışlanarak ötekileştirilmişlerdir. Müslüman repertuarında ise, ulusal kimliklerin ötesinde daha üst bir kimlik olan "Müslüman kimliği” kullanılarak sığınmacı ile katılımcı sözlük yazarı aynı zeminde değerlendirilmiştir. Empati repertuarında, sığınmacılar "insanlık” ortak zemini gözetilerek konuşmanın öznesi olmuşlardır. Olması gereken mülteci repertuarında ise, mutlak mülteci çerçevesi çizilmekte ve sığınmacıların bunun neresinde olduğu tartışılmakta ya da başka bir göçmen yahut mültecinin "olmuşluğu” veya "olmamışlığı” üzerinden değerlendirilmektedir. Uygulama sorunu repertuarında, iktidar partisinin politikalarının yanlış olduğu zemini üzerinden sığınmacı mağdur konumuna konuşlandırılmıştır. Son repertuar olan ekonomik yük repertuarında ise, sığınmacı ekonomiye zarar veren, Türkiyelinin bakımını üstlendiği ama istemediği kişi olarak tanımlanmaktadır.
Keywords : Eleştirel Söylemsel Psikoloji, Açıklayıcı repertuarlar, Sosyal medya, Sığınmacı