NECATİ BEY DİVANI’NDA BÜLBÜLE DAİR TESPİTLER

Authors : Osman Kufaci

Pages : 687-709

Doi:10.20322/littera.596023

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2019-10-31

Article Type : Research

Abstract :Bülbül kelimesinin aslı Farsça olup sonradan Arapçaya da geçmiştir. Divan şiirinde bülbül kavramını karşılayan birçok kelime yer alır. Bülbül, Doğu edebiyatlarında önemli bir yere sahip olduğu gibi dünya edebiyatlarında da kendine yer bulmuştur. Güllerin açtığı bahar aylarında daha kuvvetli öttüğü için bülbül ile gül arasında hayali bir aşk ilişkisinin olduğu kabul edilmiştir. Bu hâliyle bülbülün âşık, gülün de maşuk olduğu hayal edilir ve ikisi arasındaki bu ilişki mecazi aşk olarak görülür. Gül ile bülbül arasındaki ilişki, edebiyatımızda Fars edebiyatının etkisiyle XIII. yüzyıldan itibaren bağımsız bir şekilde ele alınmaya başlanmıştır. Tabiatla iç içe toplumların edebiyatlarında doğaya ait tasvirlerin genişliğinden söz edilebilir. Divan şiiri de tabiattan olabildiğince yararlanmış, doğaya ait hususları şiire konu etmiş, imgeler yapmıştır. Şairler kendi soyut duygularını ifade etmek için doğadaki somut nesnelere yönelir. Bu bağlamda "bülbül” divan şairi için vazgeçilmez bir imgelem/çağrışım alanı oluşturmuştur. Nitekim sadece Doğu’da değil, Batı edebiyatında da bülbül ile ilgili metaforların kullanıldığı görülür. Bu bakımdan, Divan şiirinin tesisinde önemli bir rol oynayan Necati Bey Divanı ’ndaki bülbül ile alakalı şiirler incelendi. Edebiyatımızın önemli kavramlardan biri olan bülbülün bir divanda etraflıca ele alınması, divan şiirinde yerini tespit konusunda yapılacak çalışma/çalışmalara malzeme sağlayacak, şairlerimizin bülbüle bakışını gözler önüne serecektir.
Keywords : Necati Bey Divanı, Bülbül