TİP 2 DİYABET KONTROLÜNDE ÖZ YÖNETİM EĞİTİMİNİN ETKİNLİĞİ- BİRİNCİ BASAMAKTA YARI DENEYSEL BİR ÇALIŞMA

Authors : Tarık Salcan, Ferdi Tanir, Ertan Kara

Pages : 92-98

Doi:10.52831/kjhs.1235979

View : 82 | Download : 70

Publication Date : 2023-08-31

Article Type : Research Article

Abstract :Amaç: Çalışmamızda amaç, rastgele seçilmiş bir grup Tip 2 Diyabetes Mellitus (T2DM) tanılı kişiye verilecek diyabet eğitiminin hastalığın öz yönetimi ve tam kontrolü üzerine etkisini tespit etmekti. Yöntem: Müdahale tipinde planlanan bu çalışma, Adana ilinde hizmet veren iki aile hekimliği birimine kayıtlı 20 ila 65 yaş arası T2DM tanılı 59 kişi ile gerçekleştirildi. ASM’ye davet edilen bu bireylerle yüz yüze anket ve öz yönetim ölçeği dolduruldu; antropometrik ölçümler ve metabolik parametreler kaydedildi. Katılımcılar rastgele deney ve kontrol grubuna atandı ve deney grubuna diyabet eğitimi verildi. Üç ayın sonunda tekrar ASM’ye davet edilen katılımcılarla işlem tekrarlandı. Verilerin analizi SPSS 25.0 programı ile yapıldı ve analizde İndependent T, Paired T, Mann-Whitney U, Wilcoxon, Ki-Kare, Mcnemar, Korelasyon ve Lojistik Regresyon Testleri kullanıldı. Bulgular: Eğitim grubunun yaş ortalaması 54.45±7.49, kontrol grubunun ise 54.39±7.26’dır. Üç ayın sonunda Eğitim grubunda kiloda %2.1, bel çevresinde %1.21, BKİ’de %2.35, HbA1C’de %8.82, trigliseridde %12.57, TyG indeksinde %2.5 anlamlı düşüş sağlandı. HbA1C’de 0.73 birim düşüş gerçekleşti. Kontrol grubunda antropometrik ölçüm ve metabolik parametrelerde üç ayın sonunda anlamlı bir değişim olmadı. Eğitim grubunda üç ayın sonunda Diyabet Öz Yönetim Ölçeği (DÖYÖ) 1. alt boyutta %17.62, 2. alt boyutta %13.05, 3. alt boyutta %35.84 ve DÖYÖ toplam puanlarda %19.35 anlamlı artış sağlandı. Sonuç: Diyabet öz yönetim eğitimi metabolik ve antropometrik parametreler üzerinde etkili olmuştur. Birinci basamak sağlık kuruluşlarında diyabete yönelik koruyucu sağlık hizmetleri kapsamında hastalara planlı, devamlı ve multidisipliner diyabet eğitimi verilmesi tavsiye edilmektedir.
Keywords : Diyabet, Birinci Basamak Sağlık Hizmeti, Eğitim, Kontrol, Öz Yönetim