Engellilik Bağlamında Çocuk Hakları
Authors : Ülkü Tosun
Pages : 141-151
View : 48 | Download : 29
Publication Date : 2024-07-31
Article Type : Other
Abstract :İnsan haklarına hayat için değil, ‘onurlu’ bir hayat için ihtiyaç vardır. İnsan haklarının kapsadığı ‘onur’ ve ‘eşitlik’ değerleri, 1948 yılında Birleşmiş Milletlerde kabul edilen ‘İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin temelinde yer alırlar. Birleşmiş Milletler genel kurulunda 1989 yılında ‘Çocuk Hakları Sözleşmesi’ ve 2008 yılında ‘Engelli Hakları Sözleşmesi’ yürürlüğe girmiştir. Bu çalışmanın amacı; özel gereksinimli çocukların haklarının yaşıtlarıyla eşit koşullarda ve onurlu bir yaşam sürdürebilmeleri için gereken ve uluslararası sözleşmelerle kabul edilmiş olan çocuk haklarının genel kategorileri çerçevesinde incelenerek toplumsal duyarlılığa katkıda bulunmaktır. Derleme makale olarak düzenlenen bu çalışmada elektronik veri tabanlarında ‘insan hakları, çocuk hakları, engelli hakları, engelli çocuk hakları, özel gereksinimli çocuk hakları’ anahtar kavramları ile son 20 yıl içinde yayınlanan makaleler taranmış ve 40 makale incelemeye alınmıştır. Yazım aşamasında konuyla ilgili sözleşmeler, engelli nüfus gibi teknik bilgilere ihtiyaç olduğunda, konularla ilgili kuruluşların web sitelerinden yararlanılmıştır. Bu çalışmada özel gereksinimli çocuk hakları; ulusal ve uluslararası sözleşmeler, yasalar ve yönetmelikler çerçevesinde, engelli hakları ve çocuk haklarında yer alan ve birbirleriyle örtüşen kategoriler sentezlenerek incelenmiştir. Çalışmada belirlenen beş kategori şunlardır: Erişebilirlik hakkı, sağlık hakları, eğitim hakları, sosyal yaşama katılma hakları, ihmal ve istismardan korunma hakları. Çalışma sonunda özel gereksinimli çocukların haklarının ailede, okulda ve toplumda korunmasının sağlanması için önerilerde bulunulmuştur.Keywords : özel gereksinimli çocuğun erişim hakları, özel gereksinimli çocuğun sağlık hakları, özel gereksinimli çocuğun eğitim hakları, özel gereksinimli çocuğun katılım hakları, özel gereksinimli çocuğun korunma hakları