Kısa Süreli Çözüm Odaklı Yaklaşıma Dayalı Ebeveyn Öz-yeterliği Geliştirme Psiko-eğitim Programının Otizmli Çocuğu Olan Annelerin Ebeveyn Öz-yeterliğine Etkisi

Authors : Damla Demirören, Tuğba Bingöl

Pages : 62-69

View : 26 | Download : 20

Publication Date : 2022-03-31

Article Type : Research

Abstract :Bu araştırmada otizmli çocuğu olan annelerin ebeveyn öz-yeterliğinin geliştirilmesi için kısa süreli çözüm odaklı yaklaşıma dayalı olarak geliştirilen psiko-eğitim programının otizmli çocuğu olan annelerin öz-yeterlik düzeylerine etkisini incelemek amaçlanmıştır. Öz-yeterlik bireylerin bir görevi başarabilmek için gerekli yeteneklere sahip olduklarına dair inançları olarak tanımlanmaktadır. Öz-yeterliğin gelişimi bireylerin o alandaki performanslarını olumlu etkilemektedir. Özel gereksinimli bir çocuğa sahip olmak zaman zaman ailelerin ebeveynlik inançlarını sorgulamalarına neden olmaktadır. Bu çalışmaya bir özel eğitim merkezinde otizmli çocuğu eğitim gören 4 anne katılmıştır. Çalışma deneme öncesi modellerden tek grup ön-test- son-test modeli ile yürütülmüştür. Bu modelde gelişigüzel seçilmiş bir gruba bağımsız değişken uygulanır. Hem deney öncesi hem de deney sonrası ölçümler yapılır. Bu araştırmanın bağımsız değişkeni kısa süreli çözüm odaklı yaklaşıma dayalı ebeveyn öz-yeterliği geliştirme programıdır. Bağımlı değişkeni ise ebeveyn öz-yeterliğidir. Program altı oturumdan oluşmaktadır. Oturumlarda katılımcıların tanışması sağlandıktan sonra problem çözümü, kaygılarla başa çıkma, hatalarına yeni bir bakış geliştirme, öz-saygı ve gelecek problemlerle baş etme gibi konular ele alınmıştır. Araştırmada ölçme aracı olarak Ebeveyn Öz-yeterliği Ölçeği kullanılmıştır. Veriler normal dağılım sergilemediği için analizlerde Mann Whitney- U Testi uygulanmıştır. Analiz sonuçlarına göre deney grubunun ön-test ve son-test puanları arasında .05 düzeyinde anlamlı farklılık bulunmuştur. Sıra ortalamalarına bakıldığında deney grubunun son-test puanlarının ön-test puanlarından anlamlı bir şekilde yüksek olduğu görülmüştür. Sonuç olarak kısa süreli çözüm odaklı yaklaşıma dayalı olarak geliştirilen psiko eğitim programının annelerin ebeveyn-özyeterliklerini arttırdığı söylenebilir. İlerleyen araştırmalar gerçek deneme modelleri ile yürütülebilir.
Keywords : Ebeveyn öz-yeterliği, Otizm, Kısa Süreli Çözüm Odaklı Yaklaşım