Mount Ida from the Iliad to Turkish Folk Beliefs: Some Notes on Its Origin and Mythological Continuity

Authors : Nuriye Külahli

Pages : 164-180

Doi:10.38000/juhis.1189990

View : 15 | Download : 9

Publication Date : 2022-12-23

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışma, hem Yunan hem de Anadolu mitolojisinde önemli bir yere sahip olan Kazdağı’nın kökenini bulmayı amaçlamaktadır. Kazdağı, Antik Çağ’da ve Anadolu halkı adına jeopolitik ve ekonomik açıdan oldukça önemli bir konuma sahiptir. Dağın bu önemli konumu, aynı zamanda mitlere, destanlara ve efsanelere taşınmıştır. Antik yazarlar dağın tarifini detaylıca bizlere sunarken onun neden kutsal olduğunu da örneklendirmektedirler. Antik kaynaklar arasında oldukça iyi tanınan bir destan olan İlyada, İda dağının doğal kaynaklar yönünden zenginliği üzerinde durmaktadır. Bu zenginlik dağın mitolojik önemine de ışık tutmaktadır. İlyada, Yunan mitolojisinde İda dağının neden önemli olduğunu açıklıkla göstermektedir. Anadolu’da "Kazdağı” olarak bilinen bu dağ ile ilgili efsaneler ve halk inanışları hala varlığını korumaktadır. Bunlardan en yaygını olarak bilinen Sarıkız efsanesi, Balıkesir ve Edremit illeri çevresinde oldukça ünlüdür. Türk kültüründe yerel bir efsane olarak tanınan Sarıkız, Kazdağı’nın yerli halkı arasındaki önemini göstermesi bakımından eşsizdir. Mitolojideki önemini Türkler arasında da devam ettiren İda Dağı’nın kökeninin Anadolu topraklarında atıldığı göz önüne alınırsa, İlyada’dan Sarıkız’a giden yolculuğu incelemek kaçınılmazdır. Bu kapsamda, antik yazarların konu ile ilgili eserleri incelenmiş ve bu eserler modern yazarlarınkilerle kıyaslanmıştır. Sonuç olarak, bu makale, ağırlıklı olarak Yunan ve Anadolu kültürlerini önemli yerler bağlamında kıyaslamayı amaç edinen araştırmalara katkı sağlayabilmeyi hedeflemektedir. Ida Dağının önemi açısından, iki kültür arası etkileşimin olup olmaması ve eğer olduysa hangi konularda etkileşimin devam ettiğini bulmak niyetindeyiz. 
Keywords : İda (Kaz) Dağı, Yunan Mitolojisi, Anadolu Efsaneleri, İlyada Destanı, Sarıkız Efsanesi