TÜRK EDEBİYATININ BAĞLAMLI DİZİNLERİ VE İŞLEVSEL SÖZLÜĞÜ SİSTEMİ (TEBDİZ)

Authors : Sait Yilter, Songül Köse

Pages : 36-47

View : 15 | Download : 9

Publication Date : 2021-06-24

Article Type : Research

Abstract :Türk Edebiyatının Bağlamlı Dizinleri ve İşlevsel Sözlüğü diğer adıyla TEBDİZ, 2015 yılında Gazi Üniversitesi öğretim üyelerinden İsmail Hakkı Aksoyak’ın girişimiyle ortaya atılan kapsamlı bir sözlük projesidir. Birçok gönüllü akademisyenin katkılarıyla da her geçen gün binlerce kelimeyi bünyesine katarak genişleyen bu projenin hedefi, proje bittiğinde farklı anlamlarla 2 milyon sözcüğe 20 milyon tanıkla birlikte ulaşmaktır. Böylelikle devasa bir sözlük hüviyeti kazanacaktır. Türk Edebiyatının Bağlamlı Dizinleri ve İşlevsel Sözlüğü (TEBDİZ) projesi kapsamında ele alınan eserlerin hem kapsamlı analizi yapılmakta hem de eserin işlevsel sözlüğü oluşturulmaktadır. Bu işlemlerin yapılması sırasında sisteme entegre edilen programlar vasıtasıyla araştırmacılara büyük kolaylıklar sağlanarak zaman kaybı önlenmektedir. Birden fazla özelliğe sahip olan bu projeye katkı sağlamak isteyen araştırmacılar mutlaka bir eserle gelmek zorundalar. Üzerinde çalışma yapılacak olan eserin detaylı incelenmesi sonucunda eserdeki kelime ve kelime gruplarının (ayet, hadis, atasözü, deyim vb.) istatistiksel verilerinin yanında eser yazarının üslubu hakkında da bilgiye ulaşmak mümkün olmaktadır. Bu çalışmada TEBDİZ projesinin kapsamlı tanıtımı yapılacak, projede işlenen eserlerden örnekler verilerek eserlerin sistemde nasıl işlendiğine dair bilgiler verilecektir.
Keywords : TEBDİZ, bağlamlı dizin, işlevsel sözlük, kolay erişim, istatistiki veriler.