CHAMBER TOMBS IN ANATOLIA BETWEEN THE BEGINNING OF 3000 BC AND THE BEGINNING OF 2000 BC AND THEIR IMPLICATIONS IN REGIONAL COMMUNICATION

Authors : Umut Parliti, Çağatay Yücel

Pages : 221-241

View : 14 | Download : 8

Publication Date : 2020-06-26

Article Type : Research

Abstract :MÖ III. binyıl sürecinde Anadolu coğrafyasında yaşayan insanlar maden galerileri açarak buralardan elde edilen hammaddeleri işlemeye başlamışlardır. Bu süreçte madenden elde edilen metaller işlenerek önemli bir ticari meta haline dönüşmüştür. Erken Tunç Çağ insanlarının yeni maden kaynakları arayışına başladığını bu süreçte açıldığı tespit edilen maden ocağı sayısının artışından anlamak mümkündür. Bu ocaklardan elde edilen madenlerin ticaretiyle zenginleşen elitler Anadolu’da hem hammadde kaynaklarını hem de üretilen eserlerin dağıtım kontrolünü elle geçirmişlerdir. Gerek Anadolu’da gerekse Anadolu dışındaki merkezler arasında kurulan ticari ağ sistemiyle zenginleşen bu yönetici kesim öldükten sonra güçlerini pekiştirecekleri anıtsal mezarlara gömülmek istemiş olmalılar. Özellikle MÖ III. binyıl sürecinde ortaya çıkan taş sanduka ve oda tipi mezarlar, refah düzeyi yüksek bu kişilerin gömüldükleri mekân olması açısından oldukça ihtişamlıdır. Anadolu’nun neredeyse tamamında bu 1000 yıllık süreçte ortaya çıkan oda mezarlar yeniliğin habercisi durumundadır. Oda mezarların dağılımına baktığımızda MÖ III. binyıl başlarından MÖ II. binyıl başlarına kadarki süreçte en çok Doğu Anadolu ve Kızılırmak sınırları içerisinde uygulandıkları anlaşılmaktadır. Sayısal olarak oldukça az olsa da Batı Anadolu’ya kadar Anadolu’nun neredeyse tamamında tespit edilmiştirler. Bu makalede yer altına ve yer üstüne uygulanan, farklı yapım malzemeleri kullanılarak inşa edilen oda mezarların yayılım sahasını bu açıdan ele alacağız. Daha sonra Anadolu içi ve dışında benzer özellikler gösteren diğer oda mezarlar değerlendirmeye alınarak okuyucunun zihninde söz konusu mezarların yayılım şeması canlandırılmaya çalışılmıştır.
Keywords : Anadolu, Oda Mezar, Elitler, Maden, Ticaret