ETKİNLİK, ETKİLİLİK, VERİMLİLİK, KÂRLILIK, PERFORMANS: KAVRAMSAL BİR ÇERÇEVE VE KARŞILAŞTIRMA

Authors : Hakan Cavlak

Pages : 99-126

View : 21 | Download : 6

Publication Date : 2021-06-21

Article Type : Research

Abstract :İşletme yönetiminin işletme üzerinde kontrolü sağlamak için kullanacağı en önemli araçlardan biri performans ölçümüdür. Performans ölçümü, işletmelerin faaliyetlerine ilişkin geri bildirim sağlayarak kendinden beklenen sorumluluğu yerine getirmektedir. Performans ölçüm süreci boyunca işletmenin her kademesinde muhtelif göstergeler kullanılmaktadır. Etkinlik, etkililik, verimlilik, kârlılık ve performans bu süreçte en çok kullanılan göstergelerdir. Ancak bu kavramlar sıklıkla birbirleri yerine kullanılmakta ve karıştırılmaktadırlar. Bu çalışmada, ilgili kavramlara ilişkin farklılıklara, ilişkilere ve karşılaştırmalara dair açıklamalar yapılarak konuya ilişkin bir kavramsal çerçeve oluşturulması amaçlanmaktadır. Yapılan karşılaştırmalar neticesinde etkinliğin girdiler ile ilgili işlerin doğru; etkililiğin çıktılar ile ilgili doğru işlerin; verimliliğin ise etkinlik ve etkililik birleşimi olarak doğru işlerin doğru yapılmasını ifade ettiği görülmektedir. Bunların sonucunda kalite ve yenilik gibi unsurlar ile birlikte işletmelerin kârlılık sağlayabileceği belirtilmektedir. Son aşamada ise büyüme ve pazar payı benzeri faktörler neticesinde işletme performansı belirlenmektedir. Özetle, etkinlik ve etkililik gibi içsel göstergeler ile dar bir alanda başlayan performans ölçüm süreci, dışsal göstergeleri de içine alan kârlılık ve performans göstergeleri ile geniş bir alanda sonlanmaktadır.
Keywords : Etkinlik, Etkililik, Verimlilik, Kârlılık, Performans