FAZİ KONTROL GRAFİKLERİ İLE KLASİK KONTROL GRAFİKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI ÜZERİNE BİR DENEME

Authors : Hakan Yildirim, Hakan Aydoğan, Sami Özcan, Serkan Eti

Pages : 150-173

Doi:10.23892/JRB.2019.27

View : 20 | Download : 12

Publication Date : 2018-12-28

Article Type : Research

Abstract :İkinci Dünya Savaşı sonrasında önemi gittikçe artan ve 19. Yüzyılın sonlarından itibaren hem işletmeler hem de tüketiciler açısından vazgeçilmez bir kavram haline gelen kalitenin süreklilik kazanması için işletmeler gerek üretim gerekse hizmet sektöründe olsun ürettikleri ürün veya hizmetlere ait kalite karakteristiklerini periyodik olarak kontrol etme çabası içerisindedir. Kalitenin kontrol edilmesinde halen daha yaygın bir şekilde kullanılan klasik kontrol grafiklerinin yanı sıra son zamanlarda birçok alanda olduğu gibi kalite kontrol alanında da fuzzy (fazi [1] ) mantık teorisi temelli kontrol grafiklerinin kullanımı da yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu çalışmada, kalite konusunda işletmeler için daha hassas kalite kontrol ölçümleri yapabilmeleri ve bununla birlikte işletmelerin daha doğru kararlar alabilmelerini sağlayabilmek üzere klasik p-kontrol grafikleri ile fazi kontrol grafiklerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda p kontrol grafikleri için toplanan verilerin binom dağılıma uyma varsayımı dikkate alınarak simülasyon tekniği ile veriler türetilmiş ve analizler gerçekleştirilmiştir. Analizler sonucunda klasik p kontrol grafiklerinde kontrol sınırları dışında çıkan verilerin fazi kontrol grafiklerinde kontrol altında olduğu görülmüştür. Bununla birlikte fazi kontrol grafiklerinin daha hassas ölçümler yaparak işletmeleri gereksiz süreç iyileştirme maliyetlerinden kurtarabildiği sonucuna ulaşılmıştır. [1] Armutlulu (2014: 22) yılındaki yayınlamış olduğu "Belirsizlik ve Fazi Aritmetiği Sosyal Bilimlerin Dili” adlı kitabında L.A. Zadeh’in "Fuzzy” kavramı için vermiş olduğu katkı ve bu katkıya duymuş olduğu saygının yanı sıra kavramın Türkçe literatürdeki "bulanık” ifadesinin "Fuzzy” kavramını tam karşılamadığını düşünmesinden dolayı "Fuzzy” kavramı için "Fazi” ifadesini kullanmıştır. Bu nedenle çalışma da "Fuzzy” kavramı "Fazi” ifadesi kullanılarak ele alınacaktır.
Keywords : Fazi Kontrol Grafikleri, p-Grafikleri, istatistiksel süreç kontrolü