TÜTÜN ÜRÜNLERİNE YÖNELİK OLUŞTURULAN POLİTİKALARA VERİLEN TEPKİLER VE TÜRKİYE’DEKİ KARŞILIĞI

Authors : Ercan Asi, Sebahat Gözüm

Pages : 319-330

Doi:10.17049/ataunihem.616471

View : 17 | Download : 5

Publication Date : 2020-06-30

Article Type : Other

Abstract :Tütün kullanımı kanser, akciğer hastalıkları ve kardiyovasküler hastalıklar gibi birçok bulaşıcı olmayan hastalık (BOH ) için ana risk faktörlerinden biridir. Erken ölümlerin önlenebilir risk faktörlerinden olan tütün tüketimi dünya genelinde her yıl 8 milyondan ve Türkiye’de de 100 binden fazla insanın ölümüne neden olmaktadır. Bu ölümlerin 7 milyondan fazlası doğrudan tütün kullanımı ve yaklaşık 1.2 milyonu da sigara dumanıyla karşılaşmakla ilişkilendirilmektedir. Küresel tütün kullanımının giderek artması, sağlığa olan tehdidi ve tütün pazarlamasına karşı ilk uluslararası halk sağlığı antlaşması olan "Tütün Kontrol Çerçeve Sözleşmesi (TKÇŞ)” 2003 yılında dünyaya tanıtılmıştır. TKÇS’ye taraf olan ülkelere tütünle mücadelede yol göstermek için Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından TKÇS ölçütlerine göre altı adımdan oluşan MPOWER politika paketi hazırlanmıştır. Sözleşme mevcut ve gelecek nesilleri tütünün sağlığı, ekonomiyi, sosyal ve çevresel tahrip edici etkisinden korumayı hedeflemektedir. Türkiye MPOWER ölçütlerini tamamıyla uygulayan ilk ülkedir. Bu yüzden bu derleme yazının amacı tütün ürünlerine karşı oluşturulan politikalar, oluşturulan politikalara karşı verilen küresel tepkiler ve Türkiye’deki karşılığını açıklamaktır. Başka ülkeler ile karşılaştırma yaparken güncel olan Küresel Yetişkin Tütün Araştırmaları ve Dünya Sağlık Örgütü Küresel Tütün Raporlarından yararlanılmıştır. Yapılan literatür taramasında dünyada tütün tüketiminin giderek azaldığı anlaşılmaktadır. Türkiye’nin tütünle mücadelede yıllara göre ilerleme kaydettiği, bu ilerlemenin doğru ve yerinde uygulanan politikalar, doğru izlem ve değerlendirmelerden kaynaklandığı görülmektedir. Türkiye’de kamusal ve toplu yaşam alanlarında toplumun ikinci el sigara dumanına karşı korunduğu ancak, toplu taşıma araçları ve ev ortamında ikinci el sigara dumanından korunmaya yönelik politika geliştirmeye gereksinim olduğu sonucuna ulaşılmıştır. 
Keywords : Politikalar, Tütün, MPOWER