La fleur de lotus ou Nelumbo nucifera dans les mosaïques gréco-romaines

Authors : Véronique Vassal

Pages : 341-353

Doi:10.26658/jmr.1014577

View : 18 | Download : 5

Publication Date : 2021-11-30

Article Type : Research

Abstract :Hem Batı’da hem de Doğu’da, Helenistik ve İmparatorluk dönemlerine ait çok sayıda Nil konulu mozaik kaydedilmiştir. Hemen hemen hepsinde Nil’in florasını gösteren bitkisel bir bezeme vardır. Bu yemyeşil bitki örtüsü arasında nilüfer çeşitli şekillerde yeniden üretilmektedir ve bu temsillerden bazılarını ayrıntılı olarak incelemeye değer. Bazı örnekler İskenderiye geleneğinin bir parçası gibi görünmektedir, ancak bunların özellikleri Firavun dönemi Mısır dünyasını çağrıştırıyor olabilir. Bu geleneklerin ikonografideki ifadesinin, süslemenin işlenmesinde olduğu kadar kendini nasıl gösterdiğini de vurgulamaya çalıştık. İlk önce, birkaç botanik kavramına ve Mısır’daki nilüferlerin özelliklerine geri dönmenin faydalı olacağını düşündük. Farklı türler birbirine çok benzemektedir, bu da ikonografik veya edebi kaynakları kullanırken birden fazla yanlış anlama riskine yol açmaktadır. İkinci etapta ise, Yunan - Roma mozaik sanatçılarının bu çiçeklerin gelişiminin farklı aşamalarını sanatlarıyla nasıl işlediklerini göstermeye çalıştık. Helenistik mozaiklerde çokça görülen natüralist husus, imparatorluk döneminde değişmiş görünmektedir. Lotus, Roma kentlerinin döşemelerini süslerken daha önceki çiçek görünümünden bir şeyler koruyor mu? Pompeii’deki Faun Evi’nde, İskender ve Darius Savaşı’nın mozaiği bir eksedrayı süslemektedir. İki korinth sütunuyla sınırlanan eşik, İÖ 2. yüzyılın sonlarından kalma Nil’deki yaşam sahnelerini gösteren birkaç panelden oluşan bir mozaikle süslenmiştir. Bunlar geniş çapta tanımlanmıştır ve biz burada yalnızca lotus çiçeklerinin temsiline odaklandık. Çizim, çiçeğin yaşam döngüsünün farklı aşamalarını görsel olarak tanımlıyor gibi görünmektedir. Bu durum, özellikle Préneste’deki Barberini Mozaiği için geçerlidir. Lotus bazen önden yaprakları yayılmış hâlde görünmektedir. Lotus çiçeği (nelumbo) daha sonra, yaprakları koyu pembeden açık pembeye kadar değişen renk tonları sergileyen birkaç taçtan oluşur. Bu işleme, iki taçlı büyük bir lotus çiçeğinin dairesel bir kompozisyon içinde açıldığı Canope Hamamlarının mozaiklerinden gelen bir parçayı andırmaktadır.
Keywords : Mozaikler, Nil, lotus, Nilüfer Çiçeği, ördek