Yapay Zeka Kökeninde Kant’ın Locke ve Leibniz Sentezi

Authors : Mehmet Fatih Doğrucan, Zuhal Hazar

Pages : 607-624

View : 62 | Download : 17

Publication Date : 2020-08-15

Article Type : Research

Abstract :Modern felsefenin Descartes ile birlikte araştırdığı en önemli sorunlardan birisi düalizm sorunu olmuştur. Düalizm bir önceki felsefi dönemin tekçi anlayışının karşısında biçimlenmiştir. Düalizmde bağlantısallık üzerine düşünce üretilirken, Locke’un aklı maddileştirdiği düşünülen öğretisinin karşısına Leibniz’in maddeyi akılsallaştıran karşı öğretisi yerleşmiştir. Locke madde merkezli akıl açıklamasını denerken, Leibniz akıl temelli madde açıklamasını merkeze almıştır. Bu iki öğretinin de dilbilimsel arka planda kavramlarla iş görüyor oluşu, dilin evrensel doğasının mantığın evrensel doğasına benzer biçimde olup olamayacağının sorgusuna yol açmış; bu arayışın ulaştığı tezatlar Kant tarafından yeni bir bakış açısıyla ele alınmıştır. Uyuşmayan noktaları elimine edip uyuşan noktaları yeniden gözden geçiren Kant aynı zamanda bu iki felsefi yaklaşımı zıt kabul ederek, birini tez, diğerini anti-tez olarak ortaya koymuştur. Böylelikle bu iki zıtlıktan sentez yoluyla sağaltılmış fikirler elde ederek onların eksik yönlerini gidermeye ve yanlışlarını düzeltmeye odaklanmıştır. Kant’ın Locke ve Leibniz üzerinden düzenlediği noktalar, daha sonraları olguculuk ve bilinç tanımlarıyla yapay zeka çalışmalarının öncülünü oluşturacak olan analitiğe imkân tanımıştır. Fakat biz makalemizde özel olarak yapay zekada önemli bir yer tutan algoritmaların dil sel arka planında bulunduğu düşünülen characteristica universaliste, Kant’ın sentetik a priori bilgi türünün izini süreceğiz. Böylece aklı madde ile açıklamak veya maddeyi salt akılsal biçimde ele almak yerine onları episteme kavramında uzlaştırmak eyleminin peşine düşeceğiz. Thus, we will pursue the act of explaining mind with matter, or reconciling them in the concept of episteme, instead of treating matter purely mentally.
Keywords : Zihin, Amprizim, Rasyonalizm, Dilbilim, Epistemoloji, Sentetik a priori