Vefayata Mahsus Vukuat Defterlerine Göre Salgın Hastalıklardan Ölümler: Adıyaman Örneği

Authors : Hamdi Doğan

Pages : 597-616

View : 62 | Download : 24

Publication Date : 2017-12-20

Article Type : Research

Abstract :Osmanlı Devletinin son dönemi ve Cumhuriyetin ilk yıllarında bütün ülke genelinde olduğu gibi Adıyaman kazası ve bağlı köylerinde de salgın hastalıklardan dolayı ölümler gerçekleşmiştir. Bu çalışmada, 1912 ve 1930 yılları içerisinde Adıyaman kazası ve bağlı köylerinde salgın hastalıklardan ne kadar vefatın gerçekleştiği, bu hastalıkların kaza halkı üzerinde oluşturduğu etkiler, Vefayata Mahsus Vukuat Defterlerinde yer alan bilgiler ışığında tespit edilmeye çalışılmıştır. Defterde salgın hastalıklardan dolayı vefat eden kişilere ait bilgilerin tamamı transkript edilerek genel bir tablo haline getirilmiştir. Bu tabloda ortaya konan bilgiler konunun daha iyi anlaşılması için değişik açılardan değerlendirmelere tabi tutulmuştur. Bu değerlendirmeler vefat eden kişilerin adı, hangi salgın hastalıktan dolayı vefat ettiği, lakabı, baba adı, anne adı, medeni durumu, vefat ettiği yerler, kayıtlı oldukları köy ve mahalleler, yaşları, vefat ettikleri tarih ve cinsiyetleri gibi farklı başlıklar altında oluşturulan tablo ve grafikler üzerinden yapılmıştır. Böylece Adıyaman kazasının, çalışmanın kapsadığı yıllar itibarıyla sıhhi ve sosyal durumu ortaya konulmuştur. Birincil kaynak niteliğindeki Vefayata Mahsus Vukuat Defterleri’nden faydalanarak yapılan böylesi çalışmaların aynı zamanda tıp tarihine ve salgın hastalıklardan dolayı gerçekleşen ölümler üzerine yapılacak diğer çalışmalara da faydalı olacağı söylenebilir.
Keywords : Adıyaman, Sağlık, Salgın, Verem, Tifüs, Çiçek, Kızamık, Difteri, İspanyol Nezlesi