Şükûfe Nihal’in " Çöl Güneşi " Romanında Yeni Kadın Kimliği: Zehra

Authors : Hande Balkiz

Pages : 43-53

View : 19 | Download : 8

Publication Date : 2017-12-27

Article Type : Bookreview

Abstract :Dünyada gelişen kadın haklarına paralel olarak Türk toplumunda da kadının özel/mahrem alan ve kamusal alandaki konumu Tanzimat’tan Cumhuriyet’e ve Cumhuriyet sonrasına uzanan süreçte değişir. Kadının değişen konumu edebî eserlere özellikle de romanlara büyük ölçüde yansır. Yazarlar eğitimli, kültürlü her alanda erkeklerle eşitlenmiş, hakları için mücadele eden kadın kahramanlar kurgular. İnas Darülfünûnu’ndan mezun olan ilk kadın unvanını taşıyan Şükûfe Nihal, kadın hakları konusunda mücadele etmiş öncü bir yazardır. Makalelerinde kadın eğitimini, kadınların çalışma hayatı ve siyasî hayatta yer almaları gerektiğini savunan yazar, romanlarında da ideal kadın kahramanlar yaratır. Çöl Güneşi; Zehra, Feriha ve Müeyyet ile temsil edilen üç ayrı kadın tipinin eğitime ve evliliğe bakış açılarının değerlendirildiği bir romandır. Yazarın idealize ettiği Zehra ve onun karşıt tipi Müeyyet başkahraman Feriha’nın kimlik inşasında farklı değer yargılarını sembolize ederler. Feriha’nın davranış örüntüleri Müeyyet’in temsil ettiği geleneksel kadın rolleri üzerinden değil Zehra’nın temsil ettiği modern değerler üzerinden biçimlenir. Kadın eğitiminin ve ekonomik özgürlüğünün telkin edildiği eserde geleneksel evlilik amacına ve özellikle aydın erkeklerin ideal kadın anlayışlarına bir başkaldırı söz konusudur. Zehra’nın kararlı ve özgüvenli tavırları ile Feriha’nın çelişkileri arasında kadının özel ve kamusal alandaki yeni konumu vurgulanır.
Keywords : Şükûfe Nihal, Çöl Güneşi, Kadın, Eğitim, Evlilik