Ekonomik Özgürlük Endeksi İle BİST Mali Endeksi Arasında Nedensellik Araştırması: Vektör Hata Düzeltme Modeli İle Analiz

Authors : Ismail Ceyhan, Mehmet Akif Peçe, Çağatay Sinoplu

Pages : 445-456

View : 78 | Download : 75

Publication Date : 2023-12-30

Article Type : Research

Abstract :ir ülkenin ekonomik sistemindeki ekonomik özgürlük düzeyi kredi sağlayan kurumlar açısından önemli bir kriterdir. Bu bağlamda Türkiye’deki durumun tespiti amacıyla Ekonomik Özgürlük Endeksi ile BİST Mali (XUMAL) endeksi arasındaki nedensellik ilişkisi analiz edilmiştir. Analizde BİST Mali endeksi yıllık ortalamaları, gayri safi yurtiçi hâsıla, ekonomik özgürlük endeksi verileri, ekonomik özgürlük endeksi alt bileşenlerinden; mülkiyet hakları, devlet dürüstlüğü, vergi yükü, devlet harcamaları, iş özgürlüğü, parasal özgürlük, ticaret özgürlüğü, yatırım özgürlüğü ve finansal özgürlük verileri değişken olarak kullanılmıştır. Bu değişkenlerin 2000-2021 yılları arasındaki verileri analiz kapsamına alınmış ve Vektör Hata Düzeltme Modeline dayalı nedensellik analizi uygulanmıştır. Yapılan analiz sonucunda BİST Mali endeksi yıllık ortalamaları ile ticaret özgürlüğü arasında tek yönlü nedensel bir ilişki tespit edilmiştir.
Keywords : BİST Mali Endeksi, Ekonomik Özgürlük Endeksi, Engle Granger Eş-bütünleşme Yaklaşımı, Vektör Hata Düzeltme Modeli