Dante’nin İlâhî Komedya’sında Ebü’l-‘Alâ el-Ma‘arrî’nin İzleri

Authors : Anastasiya Uçar, Ömer Ishakoğlu

Pages : 77-114

View : 19 | Download : 12

Publication Date : 2019-06-13

Article Type : Research

Abstract :Risâletü’l-Gufrân, "Rehînü’l- Mahbeseyn” lakabıyla bilinen âmâ Arap şairi ve filozofu Ebü’l-‘Alâ el-Ma‘arrî’nin (ö.449/1057) günümüze kadar ulaşan en önemli mensur eseri olup Arap Edebiyatında daha önce benzeri görülmemiş bir eserdir. Risâletü’l-Gufrân, Ebü’l-‘Alâ el-Ma‘arrî tarafından 424 (1033) yılında İbnü’l-Kârih ve Devhale lakaplarıyla anılan Ali b. Mansûr el-Halebî’nin kendisine gönderdiği mektuba cevap olarak kaleme alınmıştır. İki bölümden oluşan eser, asıl şöhretini manevi dünyalara hayali yolculuğu içeren birinci bölüme borçludur. İşte bu hayali yolculuğun bir benzerinin, Ma‘arrî’den yaklaşık üç yüz yıl sonra (m.1320) ortaya çıkan büyük İtalyan şairi Dante Alighieri’nin (1265-1321) İlahi Komedya (La Divina Commedia) adlı eserinde vuku bulduğunu görüyoruz. İlahi Komedya, modern İtalyancanın temelini oluşturan ve dünya edebiyat tarihinin en büyük eserlerinden biri olarak kabul edilmekledir. Arada geçen uzun bir zamana ve İtalya ile Suriye arasındaki binlerce kilometre mesafeye rağmen iki eser arasında hayret uyandıracak derecede müthiş benzerlikler bulunmaktadır.             Bu çalışmada,  Arap filozof ve şair Ebü’l-Alâ el-Maarrî’nin Risâletü’l-Gufrân’ıyla İtalyan şair Dante Alighieri’nin İlahi Komedya’sını karşılaştırma yöntemiyle ele alıp farklı dillerde yazılmış bu iki eseri konu, düşünce ve biçim bakımından inceleyeceğiz. Bunu yaparken bir yandan ortak, benzer ve farklı yanlarını tespit ederken diğer yandan bunun nedenleri üzerinde durarak konuya farklı bir açıyla bakmaya çalışacağız.
Keywords : Dante, İlahi Komedya, Ebü’l-‘Alâ el-Ma‘arrî, Risâletü’l-Gufrân, Gufran Risalesi, Karşılaştırmalı Edebiyat, İtalyan Edebiyatı