AN INTERSECTION IN THE ECOLOGICAL PARADIGM: ECOLOGIST CINEMA

Authors : Refik Yaslikaya

Pages : 410-428

Doi:10.14486/IJSCS308

View : 23 | Download : 13

Publication Date : 2015-07-23

Article Type : Other

Abstract :İnsanoğlunun üzerinde yaşadığı dünyayı yok olmaya götürecek kadar sömürdüğü ve kirlettiğinin anlaşıldığı 20. Yüzyılın ikinci yarısından beri çevreci hareketlerin yükselişine tanık olduk. Bu yükseliş kimi zaman çevre korumacı bir örgütün eylemleriyle somutlaştı, kimi zaman çevreci politikaları içeren yeşil partilerin temel tezlerinde vücut buldu, kimi zaman da uluslararası politikanın temel argümanlarından biri oldu. Bunun bir sonucu olarak çevre duyarlılığı ve korumacı yaklaşım, ulusal politika metinlerinden, uluslararası/ulusaşırı sözleşmelere, yeşil parti programlarından çevreci aktivistlerin eylemlerine kadar geniş bir çerçevede akademik yayınların konusu oldu. Hatta derin ekoloji, eko-sosyalizm, ekofeminizm vb gibi pek çok ekolojik temelli felsefi akım bu süreçte ortaya çıktı. Söz konusu dönemde bir sektör daha çevre duyarlılığını kendisine tema olarak edindi ama bu sektörün faaliyetleri akademik çalışmalara çok da konu edilmedi. Bahsedilen sektör sinema sektörü başka bir deyişle Amerika ve Avrupa merkezli film endüstrisidir. Amerika merkezli Holywood bu anlamda ilk üretimi yapan merkezdir. 1970’li yıllardan başlayarak disaster movie (felaket filmleri) ana başlığı altında pek çok film vizyona sokulmuştur. Avrupa film endüstrisi ise ancak 2000’li yıllardan itibaren bu temayı kullanmaya başlamıştır. İlk üretilen filmler tekil bir soruna bağlı ortaya çıkan felaket senaryoları üzerinden kurgulanmıştır. Bu çerçevede bir deprem, sel baskını, aniden ortaya çıkan bir virüsün ortaya çıkardığı hastalık gibi pek çok faktör felaketin tetikleyicisi olarak düşünülmüştür. Tekil soruna bulunan çözümler de genellikle bir kişinin ya da küçük bir uzman grubun çalışmasına bağlı olarak bulunan çözümlerdir. Zaman içinde temaların dünyanın genelini sarsan küresel ekolojik felaketlere, distopyalara ya da bazı filmlerde ekotopyalara (avatar gibi) doğru kaydığını görürüz. Bu çalışma sinema sektöründeki çevreci yaklaşımın temel ekolojik paradigmalara uygun olarak geliştiği temel tezinden hareketle, ekolojik yaklaşımın bu sektörde izini sürme amacındadır. Bu amaç çerçevesinde çalışmada sinema tarihinde önemli yeri olan (seçilen filmler IMDB listelerinde 6 ve daha üzeri puana sahip filmlerdir) çevre duyarlılığını yansıtan filmler ortak temalar çerçevesinde analiz edilmeye çalışılmıştır. Çevresel sorunların (kirliliğin) kaynağı, bulunan çözüm ve çözümün kaynağı, çözüm sürecindeki kitlesel hareketler, eylem biçimleri ile filmin çıkış tarihinin ekolojik hareketlerin gelişim çizgisine uygunluğu temel analiz noktalarını oluşturmaktadır
Keywords : Sinema, çevre, çevreci sinema, çevreci filmler, yeşil düşünce