Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Eserlerinde Yer Alan Öğretmen Karakterlerinin Öğretmen Liderliği Bağlamında İncelenmesi

Authors : Yasemin Ustaoğlu Sevgili, Aykar Tekin Bozkurt

Pages : 118-134

View : 21 | Download : 16

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı eserlerinde yer alan öğretmen karakterlerinin, öğretmen liderliği davranışlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Alanyazın incelendiğinde liderliğin daha çok yöneticiler için kullanılan bir kavram olduğu görülse de, konuya eğitim araştırmaları açısından bakıldığında öğretmenler için de öne çıkan bir olgu olduğu görülmektedir. Lider öğretmenler, kayda değer öğretmenlik deneyimi olan, mesleğinde ve branşında fark yaratabilen ve paydaşlarının saygısını kazanmış kişiler olarak nitelendirilmektedir. Çalışma sürecinde, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı eserleri arasından içinde öğretmen karakteri bulunan; Reşat Nuri Güntekin’in Çalıkuşu ve Acımak, Rıfat Ilgaz’ın Hababam Sınıfı ve Fakir Baykurt’un Onuncu Köy adlı eserleri çalışma grubuna dahil edilmiştir. Bu bağlamda, bu araştırmanın Türk toplumunda ve Türk eğitim sistemi içinde görev yapan öğretmenlerin profillerini tanımak, sergiledikleri lider davranışların yazılı eserlerdeki yansımalarını görebilmek açısından faydalı olacağı düşünülmektedir. Çalışma nitel bir araştırma olarak yürütülmüştür ve doküman incelemesi yöntemine başvurulmuştur. Eserlerde yer alan öğretmen karakterlerinin; kişisel profilleri ve öğretmen liderliğine dair sergiledikleri davranışları incelenmiş ve tablolar halinde sunulmuştur. Elde edilen bulgulara dayalı yorumlar yapılmıştır. İncelenen tüm öğretmen karakterlerinin, öğretmen liderliğine ilişkin davranışlar sergiledikleri görülmüştür. Öğretmen karakterlerinin "öğrencilerin yaşamlarıyla samimiyetle ilgilenme”, "mevcut durumu kabul etmek yerine yapabileceklerinin sınırlarını test etme”, "karmaşık görevleri etkin bir şekilde organize etme” ve "topluluk aidiyeti ve onuru için hassasiyet gösterme” boyutlarında liderlik davranışlarını sıklıkla sergilediği belirlenmiştir. Çalışmanın sonucunda elde edilen bulgular doğrultusunda öneriler sunulmuştur.
Keywords : Öğretmen Liderliği, Türk Edebiyatı, Öğretmen Liderliği Davranışları