Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Dersi Kavram Yanılgılarını Belirlemeye ve Gidermeye İlişkin Görüşleri

Authors : Duygu Çümen, Hilmi Demirkaya

Pages : 66-81

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmanın amacı, sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde kavram yanılgılarını nasıl tespit ettikleri ve kavram yanılgılarını nasıl gidermeye çalıştıklarını ortaya koymaktır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik yaklaşımdan yaralanılmıştır. Çalışmada araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Bu araştırma; 2018-2019 eğitim-öğretim döneminde Antalya ilinin Muratpaşa ilçesindeki 10 ortaokulda görev yapan 26 sosyal bilgiler öğretmeni ile yapılmıştır. Sosyal bilgiler öğretmenlerine 11 adet açık uçlu soru sorulmuştur. Analiz sonucu ortaya çıkan bulgulara göre; sosyal bilgiler öğretmenleri kavram yanılgısını kavramların anlamlarını yanlış bilmek ve kullanmak, benzer kavramalrın birbirine karıştırılması, kavramlara ilişkin ön bilgilerin yanlış olması ve kavramların anlamlandırılamaması olarak algılamaktadırlar. Öğretmenlerin sosyal bilgiler dersinde ençok karşılaştıkları kavram yanılgıları; soyut kavramlar, coğrafya ve tarih kavramları, eski medeniyet isimleri, fiziki coğrafya haritalarında renklerle yükselti basamaklarının karıştırılması, bilişim kavramları, aileden gelen yanlış kavramlar ve yabancı dilen geçen kavramlar olarak belirlenmiştir. Sosyal bilgiler öğretmenleri kavram yanılgısı tespitini; sözlü ifadeler, örnek-kavram eşleştirmesi, soru-cevap ve tanımlamalar yoluyla yapmaktadırlar. Sosyal bilgiler öğretmenleri kavram yanılgılarının ortaya çıkma nedenlerini; kavramların soyut olması, kitap okumama, ezbercilik, kütüphane kullanmama, dikkat ve algı düzeyinin düşük olması, anne-baba eğitim düzeyi, kullanılan öğretim yöntemleri, ders kitaplarının niteliği, toplumda kavramlara yanlış anlamlar yüklenmesi, sosyal medya etkisi, öğrencilerin ön bilgilerinin yetersiz olması ve kavramların yabancı kökenli olmasından kaynaklandığını belirtmişlerdir. Sosyal bilgiler öğretmenleri kavram yanılgılarının; kavram haritaları ve karikatürleri kullanarak, okuma ve anlama çalışmaları yaparak, etkili ders materyalleri hazırlayarak, tekrar yaparak, soru-cevap yöntemi kullanarak, kompozisyon çalışmaları yaparak, araştırma ödevleri vererek ve soyut bilgileri somutlaştırarak giderilebileceğini belirtmişlerdir.
Keywords : Sosyal Bilgiler, Kavram, Kavram Yanılgısı, Sosyal Bilgiler Öğretmeni, Nitel Araştırma