ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN "ÇEVRE" KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARININ KARŞILAŞTIRILMASI

Authors : Şeyma Özcan, Hüseyin Mertol, Osman Yilmaz

Pages : 142-167

View : 40 | Download : 17

Publication Date : 2020-07-08

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmanın amacı; 2018-2019 eğitim-öğretim yılında, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği Anabilim dalında öğrenim gören ikinci sınıf öğrencilerinin çevre kavramına yönelik algılarını metafor yoluyla belirlemek ve karşılaştırmaktır. Öğrencilere dersi almadan önce (ilk uygulama, n=72) ve dersi aldıktan sonra (son uygulama, n=73) olmak üzere toplamda iki uygulama yapılmıştır. Araştırmanın verileri, nitel araştırma yöntemi ile elde edilmiştir. Çalışmada olgubilim deseni kullanılmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmanın verileri, üniversite öğrencilerinin "Çevre… gibidir; çünkü…” cümlesini tamamlamasıyla elde edilmiştir. 2018-2019 eğitim-öğretim güz yılının başında öğrencilere ilk uygulama yaptırılmıştır ve daha sonra dönemin sonunda aynı öğrencilere son uygulama yaptırılıp sonuçlar karşılaştırılmıştır. Elde edilen bulgulara göre ilk uygulama da 38, son uygulama da 43 geçerli metafor üretilmiştir. Üniversite öğrencilerinin oluşturdukları metaforlar incelendiğinde, ilk uygulama da en çok başvurulan algısal ifadeler; insan (f12), ev (f9), çocuk (f5), kalp (f5) ve hayat (f4) metaforlarıdır. Son uygulama da ise en çok başvurulan algısal ifadeler; insan (f5), ev (f4), çocuk (f5), su (f5) ve hayat (f4) metaforları olduğu görülmüştür. Bu metaforlar, ortak özellikleri bakımından irdelenerek 5 farklı kavramsal kategori altında toplanmıştır. Bu kategoriler ise "Yaşam Kaynağı Olarak Çevre, Yaşam Alanı Olarak Çevre, Soyut Kavram Olarak Çevre, Değer Olarak Çevre, Somut Kavram Olarak Çevre” ana kategorilerimizdir. Araştırma sonucunda, öğrenciler her iki uygulamada da "çevre” kavramına en fazla "Değer Olarak Çevre” kategorisinde yer vermiştir. Bu durum öğretmen adaylarının metaforlarda kullandıkları objelerin aldıkları dersten etkilendikleri kadar, yaşadıkları çevreden de önemli izler taşıdığını göstermektedir.
Keywords : Çevre Eğitimi, Metafor, Öğretmen Adayı