The place of religious elements in genre of sultana poets: Dewan sample of Avni

Authors : Merve Menteşe

Pages : 314-326

Doi:10.24289/ijsser.279108

View : 12 | Download : 4

Publication Date : 2016-01-02

Article Type : Research

Abstract :Klasik Türk edebiyatı devam ettiği zaman bakımından Osmanlı devleti dönemi yazılan eserleri içermektedir. Müslüman bir medeniyetin edebiyatı olarak Klasik Türk edebiyatı Osmanlı devrinin sosyal hayat, bilim, inanç vb. yönlerini içermektedir. Bu bağlamda Klasik Türk edebiyatının yararlandığı kaynaklar oldukça fazladır. Bu kaynakların önemli bir kısmını dini unsurlar oluşturmaktadır. Türk edebiyatında özellikle Türklerin İslamiyeti kabulünden sonra dinî unsurların sıkça kullanımı dikkat çekmektedir. Osmanlı dönemi şairleri de şiirlerinde dinî, özellikle İslâmî unsurları sıkça kullanmışlardır. Özellikle dinî-tasavvufî unsurları şiirlerinde sıkça kullanan şairler arasında Osmanlı sultanları da bulunmaktadır. Osmanlı padişahları çok küçük yaştan beri özel eğitimle yetiştirilmişlerdir. Edebiyata ve bilime her zaman ilgi duymuşlardır. Osmanlı devletinin kuruluşundan beri şairleri desteklemişlerdir.  Pek çok Arapça ve Farsça eserin edebiyatımıza kazandırılmasını sağlamışlardır. Osmanlı sultanlarının hemen hepsi II. Murad’dan başlayarak İslâm kültür ve edebiyatını çok iyi bilen şairlerdir. Diğer şairler gibi şiirlerinde mahlas kullanmışlardır. Şiirleri olan ilk sultan şair II. Murad’dır. Divan sahibi ilk şair ise Fatih Sultan Mehmed’dir. Fatih Sultan Mehmed 21 yaşında İstanbul’u fethetmiştir. O, bir devlet adamı, bir savaş kahramanı olmasının yanı sıra aynı zamanda iyi bir okur ve şairdir. Avnî mahlasını kullanarak şiir yazmıştır. Şüphesiz ki onun eserlerinde de Osmanlı medeniyetinin, öğrendiği ilmin ve yaşadığı inancın etkileri oldukça büyüktür. Bu çalışmamızda divan sahibi ilk Osmanlı sultanı olması nedeniyle Fatih Sultan Mehmet’in, yani Avnî’nin divanı içerdiği dini unsurlar ve bu unsurlara hangi anlamlarda, ne şekilde, nerelerde yer verdiği açısından incelenecektir. Şüphesiz ki yazılan bir eser, onu yazan kişinin şahsiyeti, dünya görüşü, inançları hakkında bizlere ipuçları vermektedir. Bu şekilde devrinde çığır açan bir padişahın divanı incelenerek, dini unsurların Osmanlı sultanları üzerindeki etkisi daha iyi anlaşılmaya çalışılacaktır.
Keywords : Klasik Türk Edebiyatı, Dinî unsurlar, Sultan şairler, Osmanlı, Fatih Sultan Mehmed