Jinekolojik Onkoloji Pratiğimizde Risk Azaltıcı Cerrahi Yönetimi Gerektiren Genetik Değişiklikler

Authors : Ferah Kazanci, Feride Iffet Şahin

Pages : 132-146

Doi:10.17827/aktd.1059207

View : 20 | Download : 13

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Review

Abstract :Kanser, fonksiyonu hücre büyümesi ve DNA’nın bütünlüğünü koruma olan genlerdeki mutasyonlar sonucu gelişir. Mutasyonlar, germ hücrelerinde(germline)(GLM) ve diğer hücrelerde (somatik)(SM) olabilir. Kanserlerin %5-10’undan germline mutasyonlar sorumludur. Erken dönemde GLM’ların tespit edilmesi; risk altındaki bireylerin belirlenmesi, takibinin yapılması ve risk azaltıcı koruyucu stratejilerin geliştirilmesi açısından önemlidir. Ayrıca son zamanlarda tümör dokusunda SM’ların tespiti, hedefe yönelik ve adjuvan tedaviyi düzenlemede rehber olmaktadır. Over ve meme kanserlerinin yaklaşık %10-30’u ailesel kümelenme göstermekle birlikte vakaların sadece %5-10’u kalıtsaldır. Özellikle, kalıtsal over kanserlerinin yaklaşık %65-85’ini DNA onarım kusurlarına neden olan BRCA1/2 genlerinde GLM’lar sonucu oluşmaktadır. BRCA1/2 genlerinde patojenik mutasyonu olan bireyler için risk azaltıcı mastektomi (RRM) meme kanseri riskini %90-95 oranında azaltırken, salpingo-ooferektomi (RRSO) ile meme ( %50), over ve fallop tüpü kanseri insidansı da ( %70-96) azalmaktadır. Ayrıca RRSO, kansere özgü genel mortaliteyi azaltmakla ve over kanserini önlemede en etkili seçenek olarak kabul edilmektedir. BRCA1/2 dışında homolog rekombinasyon yolu DNA tamirinde rol oynayan RAD51C, RAD51D ve BRIP1 genlerdeki patojenik mutasyonlar over kanserinde rol oynamaktadır. RAD51C, RAD51D ve BRIP1, genlerinin patojenik mutasyon taşıyıcılarında rehberler, RRSO’i önermektedir. Lynch sendromu (LS), kolorektal ve endometriyal kanser gelişme riskinde artış ile karakterize otozomal dominant bir hastalıktır. LS’da endometrium ve over kanseri risk artışı en fazla olan MLH1, MSH2 ve MSH6 genlerinde patojenik mutasyon taşıyıcılarında fertilitesini tamamladıktan sonra risk azaltıcı cerrahi olarak histerektomi ve RRSO önerilmektedir. Bu derlemede amacımız, jinekolojik onkoloji pratiğimizde son zamanlarda kullanımı gittikçe artan risk azaltıcı profilaktik cerrahi uygulamaları gerektiren genetik hastalıkları son rehberler eşliğinde özetlemektir. 
Keywords : BRCA1/2, PALB2, Kalıtsal kanser sendromu, Risk azaltıcı cerrahi, BRCA1/2, RAD51 genleri, PALB2, BIRP1.