COVID-19 Aşıları: Tünelin Ucundaki Işık

Authors : Alpay Azap

Pages : 94-100

View : 21 | Download : 8

Publication Date : 2020-12-19

Article Type : Review

Abstract :Covid-19 salgınının kontrol altına alınabilmesi için standart önlemlerin (maske-mesafe-temizlik-havalandırma) yaygın şekilde uygulanması ve kısıtlama tedbirlerinin hayata geçirilmesi ne yazık ki yeterli olamamaktadır. Sonbaharla birlikte her gün dünya genelinde 600.000’den fazla yeni olgu bildirilirken etkili aşıya olan ihtiyaç giderek daha da artmaktadır. SARS-CoV-2’ye karşı etkili aşıların geliştirilmesi için salgının ilk ayında başlayan çalışmalar meyvelerini vermeye başlamıştır. İnaktive virüs aşıları, canlı virüs aşıları, rekombinan viral taşıyıcı içeren aşılar, nükleik asit temelli aşılar, protein alt-ünite aşıları ve virüs benzeri parçacık içeren çok sayıda aşı geliştirilme aşamasındadır. Kasım 2020 itibariyle farklı teknolojilere sahip 54 aşı klinik çalışma aşamalarında olup bunlardan 13’ü son aşama olan Faz III aşamasındadır. Öte yandan 87 aşıyla ilgili klinik öncesi çalışmalar da devam etmektedir. İnsanoğlu bir infeksiyon etkenine karşı tarihte hiç olmadığı kadar hızlı bir şekilde aşı üretmektedir. SARS-CoV-2’ye karşı bağışıklık yanıtının tam olarak anlaşılamamış olması ve virüsün mutasyona uğraması nedeniyle kullanıma girmesi beklenen aşıların ne kadar etkili olacağına dair soru işaretleri bulunmaktadır. Bu derlemede SARS-CoV-2’ye karşı bağışıklık yanıtı kısaca özetlendikten sonra geliştirilme aşamasındaki aşıların avantaj ve dezavantajları üzerinde durulacaktır.
Keywords : COVID-19, SARS-CoV-2, pandemi, aşılar