SARS-CoV-2 Mikrobiyoloji ve Patogenez

Authors : Ayşe Seza Inal, Zehra Gül Duman, Behice Kurtaran

Pages : 11-23

View : 30 | Download : 9

Publication Date : 2020-12-19

Article Type : Review

Abstract :Koronavirüsler (CoV) doğadaki memeliler ve kuşlar dâhil, birçok hayvanı ve insanları da enfekte edebilen zoonoz etkendir. Yepyeni bir koronavirüs, 2020 yılının başından itibaren yol açtığı COVID-19 pandemisi ile dünyanın hemen her yerinde sosyokültürel ve ekonomik yapıyı sarsacak derecede günlük hayata tesir etmiştir. CoV zarflı, pozitif polariteli, tek sarmallı bir RNA virüsüdür. . COVID-19’un vücutta en çok etkilediği organ akciğerlerdir. Damlacık ve temas yoluyla bulaşan SARS-CoV-2, vücutta ilk olarak nazal kavite ve farenkste replike olmaya başlar ve alt solunum yollarına doğru ilerler. Bütün CoV dört önemli yapısal proteine sahiptir: nükleokapsid proteini (N), transmembran proteini (M), zarf (envelope) proteini (E), spike protein (S). SARS-CoV-2 de, S proteini aracılığıyla memeli hücresine girmek için reseptör olarak anjiyotensin dönüştürücü enzim 2 (ACE2)’ye bağlanır, bununla birlikte hücresel serin proteinaz TMPRSS2 aktivitesinin de giriş için büyük önem taşıdığı gösterilmiştir. Akciğerlerdeki ana hedef, tip II pnömositlerdir. Mevcut veriler, tip II pnömositler ile aynı bazal membranı paylaşan ve yüksek oranda ACE-2 eksprese eden kapiller endotel hücrelerinin akciğerlerdeki diğer hedef hücre olduğunu göstermektedir. SARS-CoV-2 S proteininin bağlanmasının ardından, ACE-2 aktivitesi ve yüzey ekspresyonu azalır. Bu nedenle hücre yüzeyinde ACE-2 ekspresyonunun kaybı, renin-anjiyotensin sisteminde bir dengesizlik yaratarak anjiyotensin II'nin metabolizasyonunun azalmasına ve anjiyotensin II Tip 1a (AT1R) reseptör stimülasyonuna yol açabilir. Sonuçta pulmoner kan damarlarında kaçak oluşması ve dolayısıyla şiddetli akut akciğer hasarıyla ilişkili olabilir. COVID-19 pnömonisi, atipik bir viral pnömonidir. Şiddetli COVID-19 sırasında viral immünosüpresyonun, lenfopeni, NK ve CD8 + T hücre profilinde tükenme ve interferon supresyonundan kaynaklandığı kabul edilir. Primer immün yanıtın gecikmesi sonrası, tip I IFN’un bulunmadığı, IL-6, IL-1, IP-10, IL-18, GM-CSF ve IFNy gibi sitokinlerin aşırı salındığı proinflamatuvar tipte sekonder yanıt ortaya çıkar. Artarak devam eden viral saçılım, sitokin salınımını ve T hücresi yanıtını uyarır, bu durum akciğer hasarını ve ARDS'yi indükler.
Keywords : SARS-CoV-2, , COVID-19, , viroloji, , patogenez