Kodlanmayan RNA'ların İşlevi ve Tıpda Kullanım Alanları

Authors : Figen Güzelgül, Kıymet Aksoy

Pages : 141-155

View : 20 | Download : 17

Publication Date : 2009-09-01

Article Type : Review

Abstract :RNA, DNA'dan aldığı genetik şifreyi proteine çeviren genetik materyaldir. RNA'nın %2'den daha az bir kısmı proteine çevrilirken, %98'den daha fazlası proteine çevrilemez ve kodlanmayan RNA'lar olarak adlandırılırlar. Kodlanmayan RNA'ların %70'i intronlardan, geriye kalan kısmı ise ekzonlardan oluşmaktadır. Kodlanmayan RNA'lar büyüklüklerine ve işlevlerine göre olmak üzere iki sınıfta incelenir. Büyüklüklerine göre; uzun kodlanmayan RNA'lar ve küçük kodlanmayan RNA'lar olarak ayrılırken; işlevlerine göre de, housekeeping kodlanmayan RNA ve düzenleyici kodlanmayan RNA şeklinde gruplandırılırlar. Uzun yıllar boyunca kodlanmayan RNA'lar işlevsiz olarak bilinmekteydi. Ancak günümüzde kodlanmayan RNA'lar genlerin düzenlenmesinde, proteine çevrilen RNA'ların yapısal, işlevsel ve katalitik rollerinde görev aldıkları gösterilmiştir. Genin susturulması (RNAi) mekanizmasında rol almaları nedeniyle özellikle tıp dünyasında kodlanmayan RNA'lar önemli gelişmelere yol açmıştır. Çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılabilicek ilaçların tasarlanmasında yarar sağlayan RNAi teknolojisi tıp dünyasının yeni umut ışığı olmuştur.
Keywords : Kodlanmayan RNA, Tıpta kullanımı