Eski Türkçede Fiilden İsim Yapan -(X)ŋ ~ -Aŋ Eki ve Çağdaş Uygurcadaki Türevleri Üzerine Bir Deneme

Authors : Sanat Gülen

Pages : 28-36

Doi:10.46614/ijous.1313062

View : 59 | Download : 55

Publication Date : 2023-06-30

Article Type : Research Article

Abstract :Bu makalede, fiilden isim yapan -(X)ŋ yapım ekinin Eski Türkçeden Çağdaş Uygurcaya gelen süreçteki kullanımı örneklerle incelenecektir. -(X)ŋ ekine yazıtlarda rastlanmazken Eski Uygurca metinlerden itibaren bu ek görülmeye başlar. Yine de bu dönemde tespit edilen kullanımların çoğu tek örnekli (hapax legomenon) veya az rastlanan sözcüklerdir. Dolayısıyla nadir rastlanan eklerden sayılır. Çağdaş Uygurcada başta gelen gramer kitaplarında söz konusu ek fiilden isim yapan yapım ekleri kategorisinde ele alınmamış olmasına rağmen Çağdaş Uygurcada ilgili ekle türetilmiş bir hayli örnek tespit edilmiştir. Bunlar arasında dikkat çekici örneklerden biri kısaŋ "dar geçit, dağ geçidi” sözcüğüdür. Yazıtlar söz varlığında yer alan aynı anlamdaki kısıl < (kıs-ıl) sözcüğü için Çağdaş Uygurcada kısaŋ < (kıs-aŋ) görülmektedir.
Keywords : yapım eki, -(X)ŋ Eki, Çağdaş Uygurca, Eski Türkçe, Eski Uygurca