A Family Organization of Bir-Bavik Type

Authors : Avdo Karataş

Pages : 490-506

Doi:10.21600/ijoks.454470

View : 18 | Download : 14

Publication Date : 2018-08-25

Article Type : Research

Abstract :T he a şiret ( tribe, clan) is usually examined as the main structure in studies on Kurds on traditional social structures. However, it is not known how the tribe arised among the Kurds. The a şiret is examined as a series of structures starting from the family and shaped on the lineage. The family is the most important social competent authority of Kurdish society and is the only one which generation and regeneration constructions such as patriarchy and lineage-ideology. Therefore, the family is the main dynamic that forms the traditional social structure at the same time. However, when the names of the layers of tribal starting from family are examined, it is revealed that the layers of "mal, bavik, tire and hoz" are in Kurdish, and the following "sülale, qabile, taifa and aşiret" are not. This suggests that the Kurdish traditional social structure was originally up to the dynasty, and that subsequent structures (which are usually political associations) were later added to the Kurdish traditional social structure. Observations of family’s self-regeneration in lineage settlement independently of basis group, dynasty and tribe are an important factor supporting this situation in places Kurds migrate. Kurds who migrated to western Turkey, showed a model of like an Indian family structure when they reposition their families in new settlements. This structure was called "bir-bavik" and tried to be explained in this study.This study shows that the Kurdish family can be organized traditionally as "mal, bavik, tire and hoz" and transformation into superstructure (qabile, taife, a şiret ) depends on the socio-political situation found in and so the concepts like Stamm (germ.) or Tribu (eng. and fran.) in foreign languages claims that define "hoz” rather than the tribe used within the Kurds. K ürtler üzerine geleneksel sosyal yapılar konusunda yapılan çalı şmalarda aşiret hemen her zaman ana yapı olarak incelenir. Bununla birlikte aşiretin Kürtler arasında nasıl ortaya çıktı ğ ı belli de ğ ildir. Aşiret, aile ile başlayıp soy yapısı üzerinden şekillenen ve onu aşan oluşumlara kadar giden bir yapılar silsilesi şeklinde incelenir. Aile (mal), Kürt toplumunun en önemli sosyal kurumudur ve topluma biçim veren ataerkillik, sülale-ideolojisi gibi yapıları üreten ve yeniden üreten yegane mercidir. Bu yüzden aile, aynı zamanda geleneksel sosyal yapıya biçim veren ana dinamiktir. Fakat Kürt sosyal yapısı içinde, aşiretin aileden başlayan katmanlarına bakıldığında " mal, bavik, tîre ve hoz” olarak isimlendirilen katmanların isimlendirilmeleri Kürtçe, a şîret yapısında bunları takip eden katmanlar olan "sülale, qabile, taifa ve a şîret” aşamalarının isimleri Kürtçe değildir. Bu da orjininde Kürt geleneksel sosyal yapısının aslında sülaleye kadar oldu ğ u, bundan sonraki yapıların, ki bunlar genelde siyasi birliklerdir, Kürt geleneksel sosyal yapısına sonradan eklemlendi ğ ini düşündürmektedir. Bu durumu destekleyici bir yapı, Kürtlerin göç ettikleri yerlerde ailenin, kök grup, sülale ve aşiretten ba ğ ımsız olarak, kendini soy yapılanması içinde yeniden üretebilecegine ilişkin gözlemler yapılmıştır. Batı Türkiye´ye göç eden Kürtlerin yeni yerleşim yerlerinde ailelerini yeniden konumlandırırken Hint Ailesi Modeline benzeyen bir yapıyı sergiledikleri gözlemlenmiştir. Bu yapıya bir-bavik adı verilmiş ve bu çalışmada açıklanmaya çalışılmıştır. Bu çalışma, Kürt ailesinin "mal, bavik, tîre ve hoz” şeklinde geleneksel olarak örgütlenebilece ğ ini ve bunun üstündeki yapılara (sülale, qabile, taifa, aşiret) girişip girişmeyece ğ ini, içinde yaşanılan sosyo-politik durumun belirleyebileceğini ve bu yüzden yabancı dillerdeki Stamm veya Tribu gibi kavramların Kürtler için kullanılan aşireti de ğ il, hoz´u tanımlayabilece ğ ini iddia etmektedir. 
Keywords : Kürt ailesi, Aşiret, Bir-Bavik, Kürt göçü, Kurdish family, aşiret, kurdish migration