CAFER IYÂNÎ BEY’İN MENSUR "NÛR-NÂME"SİNİN İÇİNE SERPİŞTİRDİĞİ MEVLİD METNİ

Authors : Sait Yilter

Pages : 1-18

View : 20 | Download : 9

Publication Date : 2020-12-30

Article Type : Research

Abstract :Koca Râgıb Paşa 18. yüzyılın önemli devlet adamı ve şairlerinden biridir. Evini adeta bir sanat atölyesine dönüştürmüş olan Râgıb Paşa, okumaya ve yazmaya olan düşkünlüğü sebebiyle kendi adıyla anılan bir de kütüphane kurmuştur. Kaynaklarda Râgıb Paşa’nın eserleri arasında sadece bir mecmuadan bahsedilmektedir. Bu mecmuanın içeriğine baktığımızda elimizdeki "Mecmua-ı Râgıb Paşa, Âtıf Efendi, 1746” isimli mecmuanın içeriğiyle uyuşmamaktadır. Elimizdeki bu mecmuada inşa ve tercüme çalışmaları dikkati çekmektedir. Mecmua üç bölümden oluşmaktadır. Mecmuanın ilk bölümünde Iyânî Cafer Bey’in "Nûr-nâme” isimli eseri yer almaktadır. Tercüme eserin giriş kısmında Cafer Iyânî Bey, I. Ahmed’in kendisinden İmam Gazalî’ye ait "Mişkâtü’l-Envâr” adlı eserini tercüme etmesini istediğini belirtmiştir. Buna rağmen Cafer Iyânî Bey, eseri eklemelerle birlikte telif hale getirmiştir. Cafer Iyânî Bey, bu eseri mensur bir şekilde tercüme ederken metnin içine yeri geldikçe bölümler haline yazdığı bir mevlit metnini de yerleştirmiştir. Şiir şeklinde eklenilen bu bölümleri birleştirdiğimizde 80 beyitlik bir mevlit metni ortaya çıkmaktadır. Bu mevlitten hiçbir kaynak söz etmemektedir. Cafer Iyânî Bey’in bu mevlidi "kısa mevlit” sınıfına girmektedir. Mevlitte birden fazla vezin kullanılmıştır. Kısa bir mevlit olduğu için bir mevlitte olması gereken bazı bölümler yer almamaktadır. Mevlitte oldukça açık ve anlaşılır bir dil kullanılmıştır. Hazreti Muhammed’in doğumu, mevlitlerin konusudur. Bu yüzden Cafer Iyânî Bey’in üslubu ve dili oldukça lirik bir hale dönüşmüştür.
Keywords : Ragıb Mehmed Paşa, Cafer Iyani Bey, mecmua, Nur-name (Mişkatü'l-Envar), , mevlit