İGOR STRAVİNSKİ’NİN ÜÇ BALE YAPITINDA MÜZİKSEL TASVİR: ATEŞKUŞU, PETRUŞKA VE BAHAR AYİNİ

Authors : Uğur Cihat Sakarya

Pages : 11-32

Doi:10.31722/ejmd.844811

View : 28 | Download : 8

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research

Abstract :İgor Stravinski’nin, Sergei Diaghilev’in Bale Rus topluluğu için bestelediği ilk üç bale eserinde Rus kültürü temel ilham kaynağıdır. Ateşkuşu (1910), Petruşka (1911) ve Bahar Ayini (1913) şeklinde sıralanan bu eserlerde besteci aynı zamanda ritmik, armonik ve tınısal buluşlarıyla yenilikçi tekniklerin örneklerini sunmuştur. Bu eserlerin konusu ses dizilerinin ve melodik materyalin seçiminden ritmik ve tınısal işleyişe kadar müziği şekillendirmiştir. Kahramanların insan veya mitolojik bir varlık oluşu, olayların doğaüstü veya gündelik oluşu, sahnelerin tasvir ettiği olayların gizemi; iyi-kötü, güvensiz-güvenli gibi birçok değişken söz konusu yapıların işleneceği müziksel referansları belirlemektedir. Bu yaklaşım eserlerin yaratım sürecini belirleyen esas etkendir. Bu araştırmanın amacı Stravinski’nin Ateşkuşu, Petruşka ve Bahar Ayini’nde kullandığı müziksel tasvirin özelliklerini tespit etmektir. Nitel bir yöntem izlenerek literatür taranmış; bestecinin uygulamaları hakkında ipucu verebilecek mektupları ve anıları incelenmiştir. Müziksel referansları tespit etmek için eski Rus halk şarkısı antolojileri taranmış ve bunların karşılıkları üç bale eserinin partisyonlarında aranmıştır. Çalışma sonucunda halk müziği materyalinin, halk kahramanlarını veya fanileri tasvir etmede kullanıldığı görülmüştür. Bestecinin bunun için halk şarkılarından alıntılar yaptığı veya kendi üretimi olan modal ezgileri kullandığı görülmüştür. Sihirli, ölümsüz ve korkunç kahraman ve olayların tasvirinde ise simetrik dizilerin (oktatonik ve tam-ton) ve tritonal olanakların kullanıldığı görülmüştür.
Keywords : Müziksel tasvir, Stravinski, Ateşkuşu, Petruşka, Bahar Ayini