Tunus’ta Demokrasiye Geçiş Süreci ve En-Nahda’nın İdeolojik Dönüşümü

Authors : Özge Özkoç

Pages : 689-718

Doi:10.33630/ausbf.545327

View : 16 | Download : 6

Publication Date : 2019-07-29

Article Type : Research

Abstract :2010 yılının sonunda Tunus’ta başlayan ve Arap ülkelerinin büyük bir kısmında etkisini gösteren kitlesel ayaklanmaların bölgede hala süregiden büyük bir alt üst oluşa yol açtığını söylemek mümkündür. Tunus ise, ayaklanmalardan etkilenen diğer Arap ülkelerinden farklı olarak, Ocak 2011’de Zeynel Abidin Bin Ali rejiminin tasfiyesinin ardından kendine has bir demokrasiye geçiş süreci tecrübe etmeye başlamıştır. Bu geçiş sürecinde, kuruluşundan 2011’e dek yasaklı olan en-Nahda hareketinin yasallaşarak ülkedeki en önemli siyasal aktörlerden biri haline geldiği ise aşikardır. 2011’den sonra en-Nahda’nın siyasal pozisyonu ülkenin önemli siyasal aktörleriyle uzlaşı gerçekleştirerek Tunus siyasetinin kalıcı öznelerinden biri olabilmek amacı çerçevesinde şekillenmiştir. En-Nahda kutuplaşma hattı yerine uzlaşı zemininde hareket ederek, yeri geldiğinde ülkenin baskın seküler güçleriyle dahi iktidar paylaşmak konusunda tereddüt etmemiştir. İdeolojisini uzun yıllar siyasal İslami renklerle bezeyen hareketin, Tunus seküler sistemi içerisinde kendisine bir yer yaratabilmesi ve bu yolla yeni iktidar yapılanmasına eklemlenmesi önemli bir ideolojik dönüşümden de beslenmiş görünmektedir. Nitekim, en-Nahda’nın Mayıs 2016’da gerçekleştirilen 10. Kongresinde, parti ideolojisinin artık siyasal İslamcılıkla tanımlanamayacağı, bunun yerine "Müslüman demokratlar” kavramının kullanılacağının altı çizilerek seküler ilkeler temelinde siyaset yürütüleceği vurgulanmıştır. Bu çalışma, en- Nahda’nın Tunus’un demokrasiye geçiş sürecindeki sisteme eklemlenme biçimine ve iktidarda yer almaya başladığı süreçle birlikte billurlaşan ideolojik dönüşümüne odaklanmaktadır. Bunu yaparken, en-Nahda’nın 2011 sonrasındaki ideolojik dönüşümünün nasıl bir tarihsel miras üzerine şekillendiği ortaya konmaya çalışılarak, belli süreklilikler ve kopuşlar tespit edilecektir. Ayrıca, 10. Kongrede siyasal İslam’ın bir anlamda terk edildiğinin ilanıyla kristalize olan ideolojik dönüşümün demokrasiye geçiş süreciyle olan bağı ele alınacak ve 2011-2016 yılları arasında Tunus’ta yaşanan siyasal gelişmelerin bu dönüşüm üzerindeki etkileri belirlenmeye çalışılacaktır.
Keywords : Tunus, Demokrasiye geçiş süreci, En-Nahda, Siyasal İslam, Müslüman demokratlar