Türkçe Eğitiminde Yapılandırmacı Yaklaşım Bağlamında Anlama Eğitimi

Authors : Esra Lüle Mert

Pages : 306-323

Doi:10.17556/erziefd.384984

View : 16 | Download : 12

Publication Date : 2018-04-01

Article Type : Research

Abstract :Türkçe eğitiminin anlamaya yönelik temel dil becerileri okuma ve dinlemedir. Her iki beceri de anlatma becerileri olan konuşma ve yazmanın içten dışa dönük olan işlem eğiliminin tersine, dıştan içe doğru bir işlenme sürecini barındırır. Okuma ve dinleme bir dil girdisi, okuma ve yazma ise bir dil çıktısı olarak değerlendirilebilir. Anlama sürecinin ilk basamağı ise duyum ve algıdır. Dinleme, toplumsal ve bağlamsal bir eylemdir. İletişim ortağımız yalnızca dinleme niteliklerimizi durumsal dinleme davranışlarımızla değerlendirebilir. Anlama konusunda son yıllarda psikoloji ve eğitim alanında önemli araştırmalar yapılmış, anlama işlem ve süreçlerini ayrıntılı olarak açıklayan, anlama konusundaki bilgileri yenileyen sonuçlara ulaşılmıştır. Bu araştırmalar sonucunda bilişsel psikoloji alanında zihinsel işlemlerin karmaşıklığını ortaya koyan çeşitli anlama modelleri geliştirilmiştir. Yapılandırmacı yaklaşımda bireyin dil ve zihin becerilerinin geliştirilmesi üzerinde önemle durulmaktadır. Yapılandırmacı anlama modellerinde öğrencilerin anlama becerilerinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla doğrudan anlama öğretimi öngörülmektedir. Anlama modeli, çeşitli metinlerle geliştirilmekte ve sürekli okuyarak zenginleştirilmektedir. Öğrenci anlama modeline göre bir dünya algısı ve bakış açısı oluşturmaktadır. Bu nedenle anlama modelini geliştirmeye önem verilmelidir. Öğrenciye aynı tür metin ve yazarların verilmesi, anlama modelinin dar ve sınırlı olmasını getirmektedir. Çeşitli metin ve etkinliklerle öğrencilerin anlama modellerini geliştirmeye yardım edilmelidir. Yapılandırmacı yaklaşımda metni anlama yerine öğrencinin anlama becerilerini geliştirmeye önem verilmektedir.
Keywords : Anlama eğitimi, anlama modelleri, dinleme