KONUT ALANLARINDA KENTSEL TASARIMIN MARDİN’DEKİ ESKİ VE YENİ KONUT DOKUSU ÜZERİNDEN KARŞILAŞTIRILMASI

Authors : Esra Acar, Merve Dağ, Rüya Ardiçoğlu

Pages : 85-108

View : 17 | Download : 10

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research

Abstract :Konut, temelde barınma ihtiyacını gideren bir mekân olarak ele alınsa da çevresiyle birlikte değerlendirilen, bireylerin fiziksel, sosyal ve algısal yönleriyle de etkileşim içinde olan kentsel çevrelerdir. Konut alanlarındaki yapı ve açık alanların oluşturduğu bütüncül kurgunun oluşturduğu mekânsal özellikler konut alanlarının mekânsal kalitesini belirlemektedir. Konut alanlarında mekânsal kalitenin sağlanması ise bu alanlardaki kentsel tasarım düzeyleriyle doğrudan ilişkilidir. Konut alanlarının yerleşim planı, mimari tipolojisi, alanın erişilebilirlik ve sirkülasyon özellikleri, yapısal ve bitkisel peyzaj düzenlemeleri, iklimsel özellikler, mekanların okunabilirliği ve estetik değerleri konut alanlarının kentsel tasarımını oluşturan bileşenlerdir. Aynı zamanda bu bileşenler konut alanlarının barınma, konfor, mahremiyet ve sosyal olanaklarını belirleyen ölçütlerdir. Bu doğrultuda çalışmada konut dokularının kentsel alandaki biçimlenişini kentsel tasarım ölçütleri ve ihtiyaçları üzerinden incelenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda Mardin kentinde farklı dönemlerde gelişen üç farklı konut alanı çalışma alanı olarak seçilmiş, bu üç alanın kentsel tasarım ölçütlerince değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın yöntemi olarak altı ana başlıkta toplam otuz sorunun yer aldığı bir kentsel tasarım ölçüt cetveli oluşturulmuş, üçlü Likert ölçeği kullanılarak bulgular sayısallaştırılmıştır. Araştırma bulgularında geleneksel konut dokusunun mimari tipoloji, iklim ve okunabilirlik yönlerinden sürdürülebilir ve iyi düzeyde tasarım anlayışına sahip olduğu, buna karşın kentin yeni konut alanının yapısal ve bitkisel peyzaj, erişilebilirlik yönlerinden yeterli düzeyde olmasına karşın diğer yönlerden yetersiz olduğu sonucuna varılmıştır. Geleneksel ve yeni konut alanı arasında yer alan konut alanının ise bu iki alan arasında bir ara yüz oluşturduğu ve kentsel tasarım açısından en zayıf düzeyde olan konut yerleşimi olduğu görülmüştür.
Keywords : Konut alanı tasarımı, kentsel tasarım, tasarım ilkeleri, Mardin